✨Quy định pháp luật và thực tiễn giải quyết các vụ án "Tranh chấp về xử lý kỷ luật sa thải, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động"

Việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ tuy xuất phát từ ý chí chủ quan của NSDLĐ mà không phụ thuộc sự đồng thuận của NLĐ, nhưng trong quan hệ pháp luật này tồn tại 3 dạng chủ thể liên quan: (1) chủ thể tác động; (2) chủ thể chịu tác động và (3) chủ thể thứ ba:

Thứ nhất, chủ thể tác động. Chủ thể tác động ở đây được hiểu là NSDLĐ, là chủ thể đưa ra ý chí về việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Đây là chủ thể tạo ra các hệ quả liên quan cho chủ thể chịu tác động và chủ thể thứ ba.

Thứ hai, chủ thể chịu tác động. Chủ thể chịu tác động chính là NLĐ. Việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ đã tác động đến QHLĐ mà một bên là NLĐ. Hệ quả là QHLĐ chấm dứt và NLĐ bị mất việc làm, kèm theo các lợi ích liên quan. NLĐ chính là chủ thể mà pháp luật hướng đến để bảo vệ.

Thứ ba, chủ thể thứ ba. Đây chính là các bên liên quan trong quan hệ pháp luật về đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ. Chủ thể này có thể là hoà giải viên lao động, hội đồng trọng tài lao động hoặc toà án nhân dân. 

Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động

Quyền của NSDLĐ trong việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ: Trên thực tế, pháp luật chỉ quy định quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ tại Điều 38 Bộ Luật Lao động (BLLĐ) chứ không quy định quyền của NSDLĐ khi đơn phương chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật. Điều này dễ dàng hiểu được bởi HĐLĐ được giao kết giữa 2 bên chủ thể là NLĐ và NSDLĐ và dĩ nhiên, trong một hợp đồng thì quyền của bên này sẽ là nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Theo đó, quyền của NSDLĐ khi chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật được hiểu như sau:

Thứ nhất, chấm dứt do NLĐ không thường xuyên hoàn thành công việc theo HĐLĐ.

Thứ hai, chấm dứt do NLĐ bị ốm đau, tai nạn đã đtr 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng không xác định thời hạn, đã đtr 6 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng không xác định thời hạn và quá nữa thời hạn đối với người làm theo hợp đồng theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Thứ ba, chấm dứt do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc.

Thứ tư, chấm dứt do NLĐ không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn qui định tại Điều 33 của Bộ luật này.