✨Trạm Đọc | Hoàng hậu đỏ: Tình dục và sự tiến hóa của bản tính người

Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người

Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao nếu không hiểu tình dục ở loài người đã phát triển như thế nào.

Hơn 2000 năm đi sâu tìm hiểu bản tính con người nhưng dường như đề tài này vẫn chưa cạn đối với các nhà khoa học. Nhà khoa học Matthew White Ridley, bằng những công cụ sắc bén của bộ môn sinh học xã hội và kế thừa những nghiên cứu khoa học của những đồng nghiệp đi trước, trong cuốn sách “Hoàng hậu đỏ: Tình dục và sự tiến hóa của bản tính người”, ông đã dẫn dắt người đọc đi sâu tìm hiểu bản chất của bản tính người.

Cuốn sách gồm 10 chương, chia nội dung làm 2 phần tiến hóa và bản tính người. Ba phần đầu tiên của cuốn sách này là nói về tiến hóa, vì hiểu biết nền tảng về tiến hóa là quan trọng. Nhưng nếu như không thích các vấn đề về Gen thì các bạn cũng có thể tiến tới ngay các phần sau giải đáp hàng tá các thắc mắc rất thực tế trong xã hội về bản tính người, như: về sự khác biệt giữa giới tính nam và nữ, bản chất tình dục ở loài người, tình dục đồng giới, bản tính đàn ông và chế độ đa thê, bản tính nữ và chế độ một vợ một chồng hay tại sao đàn ông giàu có lại kết hôn với phụ nữ xinh đẹp?

Cái tên “Hoàng Hậu Đỏ” trong tiêu đề là dựa theo tên một quân cờ mà Alice gặp trong truyện “Thế giới trong gương”. Hoàng Hậu Đỏ là nhân vật cứ chạy mải miết không nghỉ mà vẫn không tiến được bao xa vì cảnh vật xung quanh cũng di chuyển cùng với nó. Bạn chạy càng nhanh, thế giới chuyển động cùng bạn càng nhanh và tiến bộ mà bạn đạt được càng ít. Cuộc đời là một cuộc thi đấu cờ mà nếu bạn thắng ván này thì đến ván sau bạn phải chấp đối thủ một con tốt. Đây là một ý tưởng ngày càng có ảnh hưởng trong thuyết tiến hóa và ta sẽ gặp lại nó nhiều lần xuyên suốt cuốn sách này.

Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ sẽ thể hiện hết sức rõ rệt trong quan hệ giữa thú săn mồi và con mồi, giữa những vật ký sinh và vật chủ, giữa con đực và con cái của cùng một loài. Mọi sinh vật trên Trái Đất đều tham gia vào cuộc thi đấu cờ theo quy tắc Hoàng Hậu Đỏ với những vật ký sinh (hay vật chủ) của mình, với những con thú săn mồi (hay con mồi) của mình, và trên hết, với bạn tình của mình.

Nếu bạn là một người yêu thích khoa học, sinh học tiến hóa, hay chỉ quan tâm đến vấn đề bản chất giới tính của đàn ông và phụ nữ trong các mối quan hệ xã hội, tình yêu, bạn tình, vợ chồng,… cuốn sách này là dành cho bạn!

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Hoàng hậu đỏ buộc chúng ta phải suy nghĩ lại mọi thứ từ sự tồn tại dai dẳng của phân biệt giới tính đến sự bền bỉ của tình yêu lãng mạn.”

“Một cuốn sách tuyệt vời, dí dỏm và sáng suốt, và chứa đầy những phỏng đoán khiêu khích.” - Wall Street Journal

CÂU QUOTE HAY

1, Khám phá và mô tả bản tính người, tìm hiểu xem nó khác bản tính của các động vật khác như nào là một nhiệm vụ thú vị không kém những nhiệm vụ khác mà khoa học đang đối mặt; nó cũng ngang tầm với việc nghiên cứu nguyên tử, gen và nguồn gốc vũ trụ. Thế nhưng khoa học vẫn khăng khăng né tránh thách đố này.

2, Trò chơi cờ vua sẽ thu hút đến thế nào nếu tất cả các quân cờ có đam mê và có trí năng, ít nhiều nhỏ bé và mưu mô; nếu bạn không chỉ không chắc chắn về đối thủ mà còn có chút không chắc chắn về bản thân mì

TRÍCH ĐOẠN HAY

1, Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ không hiện diện trong mọi sự kiện tiến hóa. Hãy lấy ví dụ về loài gấu Bắc cực có bộ lông trắng và dày. Bộ lông dày là bởi vì tổ tiên gấu Bắc cực nào chịu lạnh tốt hơn thì sẽ sống sót tốt hơn để sinh sản. Như vậy có một quá trình tiến hóa tương đối đơn giản: lông cứ ngày càng dày hơn và gấu ngày càng cảm thấy ấm hơn. Lớp lông cách nhiệt ở gấu ngày càng dày hơn nhưng cái lạnh không vì thế mà trở nên ghê gớm hơn. Nhưng lông gấu có màu trắng vì nguyên nhân khác: ngụy trang. Gấu trắng có thể bí mật tiến lại gần hải cẩu dễ dàng hơn nhiều so với gấu nâu. Chắc là thuở xưa gấu từng dễ dàng tiến lại gần lũ hải cẩu Bắc cực bởi vì hải cẩu không hề sợ kẻ thù nào trên băng, hệt như ngày nay lũ hải cẩu Nam cực nằm trên băng mà hoàn toàn không biết sợ là gì. Vào ngày ấy, lũ gấu tiền Bắc cực dễ dàng bắt được hải cẩu. Nhưng chẳng bao lâu sau, những con hải cẩu nhút nhát, hay hoảng sợ có cơ hội sống lâu hơn những con hải cẩu cả tin, nên dần dần hải cẩu ngày càng thận trọng hơn. Đời sống của loài gấu trở nên khó khăn hơn. Lũ gấu phải rón rén tiến lại gần hải cẩu, nhưng hải cẩu vẫn dễ dàng nhận ra những con gấu đang tiến đến. Cho đến một ngày (có thể không đột ngột như thế, nhưng về nguyên tắc thì vẫn vậy), do đột biến ngẫu nhiên, một con gấu đẻ ra đàn con màu trắng chứ không phải màu nâu như thường lệ. Loại gấu này phát triển và sinh sôi nảy nở vì hải cẩu không nhận thấy khi gấu tiến đến. Nỗ lực tiến hóa của hải cẩu lại trở nên công cốc; chúng lại lùi về điểm xuất phát. Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ vận hành như thế đấy.

2, Tại sao vòng eo lại quan trọng?

Câu trả lời cho câu hỏi này có thể nằm trong nghiên cứu của nhà tâm lý học người Ấn Độ tên là Dev Singh, hiện đang làm việc tại Đại học Texas ở Austin. Ông quan sát thấy cơ thể phụ nữ, không giống như đàn ông, trải qua hai lần thay đổi đáng chú ý giữa tuổi dậy thì và trung niên. Mười tuổi, một cô bé có dáng người không khác với dáng người cô có ở tuổi 40. Sau đó, đột nhiên các con số về số đo quan trọng của cô bị thay đổi: Tỉ lệ số đo vòng eo so với vòng ngực và hông của cô giảm đi nhanh chóng. Sau tuổi 30, nó lại tăng lên khi ngực cô mất đi sự săn chắc và vòng eo mất đi sự thon thả. Tỉ lệ của vòng eo so với ngực và hông không chỉ là những con số quan trọng mà còn là đặc điểm mà thời trang luôn nhấn mạnh đến. Áo lót, áo nịt ngực, vòng làm phồng váy, khung lót áo và váy phồng tồn tại để làm cho vòng eo trông nhỏ hơn so với ngực và mông. Áo ngực, miếng ghép độn ngực, miếng đệm vai (làm cho vòng eo trông nhỏ hơn) và thắt lưng bó sát ngày nay cũng có nhiệm vụ tương tự.

Singh nhận thấy rằng mặc dù cân nặng của các cô gái P đã thay đổi, có một đặc điểm thì không: tỉ lệ giữa vòng eo và vòng hông của họ. Hãy nhớ lại rằng Bobbi Low tại Đại học Michigan cho rằng mỡ ở ngực và mông bắt chước xương hông rộng và lượng mô vú cao, trong khi vòng eo gầy chỉ ra rằng những đặc điểm đó không thể là do mỡ gây ra. Lý thuyết của Singh hơi khác biệt nhưng cũng tương đồng một cách thú vị. Ông lập luận rằng, đàn ông sẽ thấy phụ nữ với gần như cân nặng nào cũng hấp dẫn miễn là vòng eo của cô ấy nhỏ hơn nhiều so với hông.18

Nếu thấy điều này nghe có vẻ ngớ ngẩn, hãy xem xét kết quả thí nghiệm của Singh. Đầu tiên, ông cho những người đàn ông xem bốn phiên bản của cùng một bức ảnh về phần giữa cơ thể của một phụ nữ trẻ mặc quần short. Mỗi bức ảnh được thay đổi chút ít tỉ lệ giữa eo và hông: 0:6; 0:7; 0:8 và 0:9. Lần nào cũng vậy, họ đã chọn phiên bản hấp dẫn nhất là phiên bản có tỉvòng eo nhỏ nhất. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, nhưng ông đã thấy một sự nhất quán đáng chú ý giữa các đối tượng nghiên cứu của mình. Tiếp theo, ông cho các đối tượng nghiên cứu xem một loạt các hình vẽ phụ nữ, thay đổi theo cân nặng và theo tỉ lệ giữa eo và hông. Ông thấy rằng một người phụ nữ nặng cân với tỉ lệ eo và hông thấp được ưa thích hơn một phụ nữ gầy với tỉ lệ eo và hông cao. Hình mẫu lý tưởng là người có tỉ lệ eo và hông nhỏ nhất chứ không phải là người có thân hình gầy nhất.

Mối quan tâm của Singh là về chứng chán ăn, những kẻ bắt nạt và phụ nữ bị ám ảnh bởi việc giảm cân ngay cả khi họ gầy. Ông tin rằng vì việc ăn kiêng của phụ nữ gầy không có tác dụng gì đối với tỉ lệ vòng eo và hông – nếu có thì nó làm cho tỉ lệ này lớn hơn vì hông bị thu nhỏ lại – họ bất hạnh vì không bao giờ cảm thấy mình hấp dẫn hơn.

Tại sao tỉ lệ eo-hông lại quan trọng? Singh quan sát thấy rằng sự phân phối chất béo “gynoid”, loại mỡ tích tụ nhiều hơn ở hông, ít hơn ở thân trên, rất cần thiết cho những thay đổi nội tiết tố liên quan đến khả năng sinh sản ở nữ giới. Sự phân bố chất béo “android”, mỡ tích tụ ở bụng và ít hơn ở hông, liên quan đến các triệu chứng bệnh tật ở nam giới như bệnh tim, thậm chí cả ở phụ nữ. Nhưng cái nào là nguyên nhân và cái nào là kết quả? Theo tôi, có nhiều khả năng là ảnh hưởng của nó đến cả hình dáng và hormone đều do sự chọn lọc giới tính của các thế hệ nam giới hơn là do sở thích của nam giới về hình dáng bởi vì đó là cách duy nhất các hormone có thể bị buộc phải làm việc. Khoảng thời gian tương đối ngắn mà phụ nữ có thân hình đồng hồ cát, giả sử từ 15 đến 30 tuổi, là một hiện tượng chọn lọc giới tính. Nó là do sự cạnh tranh để thu hút đàn ông hơn bất kỳ nhu cầu sinh học nào khác. Đàn ông đã vô thức đóng vai trò là người gây giống có chọn lọc của phụ nữ.

Low đưa ra một lý do khả dĩ cho sự ưa thích tỉ lệ eo hông thấp của nam giới – chọn phụ nữ hông rộng có khả năng sinh nở cao hơn. Hầu hết loài vượn sinh ra những con non có bộ não đã phát triển được một nửa. Não của các em bé sơ sinh đã phát triển một phần ba ở thời điểm được sinh ra và chúng ở trong bụng mẹ trong khoảng thời gian ít hơn nhiều so với động vật có vú bình thường, so với tuổi thọ của con người. Lý do rất rõ ràng: Nếu cái lỗ trong khung xương chậu mà qua đó chúng ta được sinh ra  tương đối lớn hơn, các bà mẹ của chúng ta sẽ không thể đi lại được. Chiều rộng của hông con người đạt đến một giới hạn nhất định và không thể lớn hơn được nữa. Khi bộ não tiếp tục phát triển lớn hơn, sinh sớm hơn là lựa chọn duy nhất của loài người. Hãy tưởng tượng áp lực tiến hóa của quá trình này lên kích thước hông của phụ nữ. Người đàn ông luôn luôn khôn ngoan khi chọn người phụ nữ có hông lớn nhất mà anh ta có thể tìm thấy, thế hệ này qua thế hệ khác, trong hàng triệu năm. Tại một thời điểm nhất định, kích thước vùng hông không lớn hơn được nữa nhưng đàn ông vẫn có sở thích này, vì vậy phụ nữ có vòng eo thon thả trông có vẻ có hông lớn hơn nên được ưa thích hơn.19

Tôi không biết mình có tin câu chuyện này hay không. Tôi không thể tìm thấy lỗ hổng logic nào trong đó (mặc dù trong lần đọc đầu tiên dường như có rất nhiều), cũng như tôi không thể hoàn toàn cho rằng nó phù hợp để lý giải niềm đam mê sự mảnh mai của đàn ông. Tôi cũng có một nghi ngờ dai dẳng về các giả định của chúng ta rằng xu hướng ngưỡng mộ sự mảnh mai đã thay đổi. Giả sử các giả định của chúng ta là sai, như trong câu chuyện của nhà vua và con cá vàng. Giả sử đàn ông luôn thích phụ nữ mảnh mai hơn phụ nữ mập mạp vì sự mảnh mai có nghĩa là trẻ trung và trinh tiết. Rốt cuộc, như mọi công ty mỹ phẩm và bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ đều biết, tuổi trẻ luôn là chìa khóa đáng tin cậy nhất của cái đẹp. Có lẽ đàn ông không coi sự mảnh mai là dấu hiệu của địa vị hoặc khả năng sinh sản mà là của tuổi trẻ.

Tuổi trẻ đồng nghĩa với cái đẹp? Đàn ông không thể biết được tuổi tác của phụ nữ. Anh ta phải suy ra dựa trên ngoại hình, hành vi và danh tiếng của cô ấy. Điều thú vị đáng lưu ý là nhiều đặc điểm được chú ý nhất về vẻ đẹp phụ nữ lại bị suy giảm nhanh chóng theo tuổi tác: làn da không tỳ vết, đôi môi đầy đặn, đôi mắt trong veo, bộ ngực vun cao, vòng eo thon thả, đôi chân thon dài, thậm chí cả mái tóc vàng óng, thứ mà không có sự can thiệp của chất hóa học, hiếm khi có thể tồn tại ngoài tuổi 20, ngoại trừ những người có chế độ ăn uống tập luyện lành mạnh nhất (giống như người Viking). Theo hướng đã phát triển ở Chương 5, những điều này không thể giả mạo được. Chúng nói lên tuổi tác mà không dễ ngụy trang nếu không có phẫu thuật, trang điểm hoặc mạng che mặt. Từ lâu, người ta đã nhận thấy mái tóc vàng của phụ nữ được người châu Âu cho là đẹp hơn màu nâu hoặc đen. Thời La Mã cổ đại, phụ nữ nhuộm tóc vàng. Ở nước Ý thời trung cổ, mái tóc vàng và cái đẹp không tách rời nhau. Ở Anh, từ “vàng hoe” đồng nghĩa với “đẹp đẽ”.20 Mái tóc vàng óng của phụ nữ là một đặc điểm không thể giả mạo được trong việc chọn lọc giới tính, giống như dải đuôi dài của loài chim én. Tóc vàng ở trẻ em là một gen khá phổ biến ở người châu Âu (và rất thú vị là thổ dân Úc cũng như vậy). Vì vậy, khi một đột biến xuất hiện ở thời điểm không quá xa trong quá khứ, ví dụ ở một nơi nào đó gần Stockholm, mái tóc có màu vàng đến tận tuổi trưởng thành nhưng không vượt quá độ tuổi 20, bất kỳ người đàn ông nào có sở thích di truyền với phụ nữ tóc vàng sẽ chỉ kết hôn với phụ nữ trẻ tuổi, việc mà – trong một nền văn minh coi trọng hình thức – những người khác có thể không làm như vậy. Do đó, họ sẽ để lại nhiều hậu duệ hơn và sở thích di truyền về mái tóc vàng sẽ lan rộng. Điều này đến lượt nó sẽ gia tăng sự lan truyền của bản thân tính trạng bởi vì nó thực sự là một chỉ số trung thực về khả năng sinh sản của phụ nữ. Do đó, các quý ông thích phụ nữ tóc vàng.21

Tất nhiên, sở thích di truyền của nam giới là tùy ý, hoặc, nếu bạn thích, có thể nói nó là một câu chuyện ngụ ngôn. Có nhiều khả năng việc ưa thích tóc vàng của đàn ông Bắc Âu, nếu nó tồn tại, là một đặc điểm văn hóa được gieo vào trong họ một cách vô thức về mối liên quan giữa tóc vàng và tuổi trẻ. Mối liên hệ mà, một cách tình cờ, ngành công nghiệp mỹ phẩm đang nhanh chóng phá hoại. Nhưng ảnh hưởng là giống nhau: Một sự thay đổi di truyền do sở thích giới tính mang lại. Giả thuyết thay thế là đề xuất một số lý do tự nhiên cho việc tóc vàng có lợi thế, ví dụ, nó đi với làn da trắng, và làn da trắng sáng cho phép hấp thụ tia cực tím để giúp loại bỏ tình trạng thiếu vitamin D. Nhưng làn da không trắng hơn quá nhiều ở những người Thụy Điển tóc vàng so với người Thụy Điển tóc sẫm màu. Thực ra, làn da trắng đi với tóc đỏ chứ không phải tóc vàng.

Cho đến gần đây, chọn lọc giới tính là lý lẽ cuối cùng, khi lời kêu gọi chọn lọc tự nhiên do “môi trường” đã thất bại. Nhưng tại sao như vậy? Tại sao lại hợp lý hơn khi cho rằng người vùng Baltic chọn tóc vàng là do thiếu vitamin D hơn là cho rằng nó được chọn theo sở thích giới tính? Bằng chứng đang bắt đầu tích lũy chứng minh rằng con người là một loài có tính chọn lọc giới tính cao và nó giải thích cho sự khác biệt lớn giữa các chung tôc về râu tóc, chiều dài mũi, độ dài tóc, độ xoăn của tóc, râu, màu mắt – những thay đổi ít liên quan đến khí hậu hoặc bất kỳ yếu tố vật lý nào khác. Ở loài trĩ đỏ, cứ một trong 46 quần thể hoang dã sống cô lập ở Trung Á lại có một sự kết hợp khác nhau trong phần trang trí bộ lông của những con chim trống: cổ trắng, đầu xanh lục, phao câu xanh lam, ngực màu cam. Tương tự như vậy, ở con người, chọn lọc giới tính là yếu tố ảnh hưởng.22

Nỗi ám ảnh của đàn ông với tuổi trẻ là đặc trưng của con người. Không có loài động vật nào khác được nghiên cứu có nỗi ám ảnh này mạnh mẽ đến như vậy. Tinh tinh đực thấy những con cái trung niên cũng như hấp dẫn như những con cái trẻ tuổi miễn là chúng đang ở thời kỳ động dục. Điều này rõ ràng là do thói quen hôn nhân trọn đời của con người, và thời gian nuôi con dài, chậm cũng là đặc trưng duy nhất của loài người. Nếu một người đàn ông dành trọn cuộc đời của mình cho một người vợ, anh ta phải biết rằng cô ấy có một đời sống sinh sản tiềm tàng lâu dài phía trước. Nói cách khác, chúng ta được sinh ra từ những người đàn ông chọn phụ nữ trẻ làm bạn đời và vì thế để lại nhiều con trai và con gái hơn những người đàn ông khác.23

THÔNG TIN TÁC GIẢ:

Matthew White Ridley (sinh năm 1958)

Nhà khoa học, nhà báo và doanh nhân người Anh. Ông nổi tiếng với các bài viết về khoa học, môi trường và kinh tế, thường xuyên cộng tác với tờ The Times.

Tác phẩm tiêu biểu:

• The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994)

• Genome (1999)

• The Rational Optimist: How Prosperity Evolves (2010)

• The Evolution of Everything: How Ideas Emerge (2015)

• Viral: The Search for the Origin of COVID-19 (2021)

Ghi Chép Pháp Y - Những Cái Chết Bí Ẩn (AZ)

GHI CHÉP PHÁP Y - NHỮNG CÁI CHẾT BÍ ẨN – Làm cách nào để một “xác chết lên tiếng”? - đó là công việc của bác sĩ pháp y. “Ghi chép pháp y -

Trái Đất và Hệ Mặt Trời

Trái Đất và Hệ Mặt Trời /// Ngay từ những giai đoạn sớm nhất của nền văn minh, tổ tiên của chúng ta đã hướng cái nhìn lên bầu trời và chú ý tới quy

Ta Chính Là Những Thứ Ta Ăn - Alice Waters

I. GIỚI THIỆU TA CHÍNH LÀ NHỮNG THỨ TA ĂN - Lời mời gọi xem xét toàn diện cách mỗi người chúng ta nấu và ăn. Khi tác giả Alice Waters mở nhà hàng Chez

Đột Phá Tư Duy Lịch Sử 12 - Bản Quyền

Đột Phá Tư Duy Lịch Sử Lớp 12 Bí quyết giúp con tăng 500% hứng thú tự học & tăng nhanh điểm kiểm tra trên lớp bằng phương pháp tự học đột phá tư duy

Đột Phá Tư Duy Ngữ Văn 10 Tập 2 (Theo Bộ Sách Cánh Diều) - Bản Quyền

Tác giả: Nhiều tác giả Nhà xuất bản: NXB Dân Trí Đơn vị phát hành: WinBook Số trang: 128 Kích thước: 22x28 cm Ngày phát hành: 2024 Giới thiệu sách: Đột Phá Tư Duy Ngữ

Cùng Con Chống Nạn Bắt Nạt - Bản Quyền

Cùng Con Chống Nạn Bắt Nạt - Các Công Cụ Thiết Thực Để Bảo Vệ Và Xây Dựng Sự Mạnh Mẽ Cho Con Bạn Hằng ngày, ở các trường học trên khắp thế giới, có

Ngỡ Mây Chiều In Bóng Nước - Bản Quyền

Cậu cả nhà quan huyện khi sinh ra được phán số mạng lớn, luôn được “quý nhân phù trợ” “công danh rộng mở”. Ấy thế mà trong một lần lên Kinh ứng thí, chỉ vì

Sách - Đột Phá Tư Duy Lịch Sử 12 - nhiều tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Đột Phá Tư Duy Lịch Sử 12 Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học tập, giúp bạn

Đột Phá Tư Duy Ngữ Văn 10 - Tập 2 (Theo Bộ Sách Cánh Diều) - Nhiều tác giả - NXB Dân Trí - WinBooks

Đột Phá Ngữ Văn 10 - Tập 2 (Theo Bộ Sách Cánh Diều) Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được

Bản Sắc Văn Hóa Ý - Giuseppe Giliberti - Nhà xuất bản Thế Giới - Times

"Il paese del sì" là một cuộc khám phá về người Ý là ai và họ tin rằng mình là ai. Từ ngôn ngữ đến di sản văn hóa, từ các giá trị hiến pháp

Đường Vào Thiền (Tác giả: Osho)

Trong cuộc sống hiện đại đầy rẫy lo âu và căng thẳng, con người dường như ngày càng cảm thấy mất kết nối với chính mình. Chúng ta chạy theo những mục tiêu, nhưng đến

Tarot Wisdom (Tập 2): 56 Lá Bài Ẩn Phụ – Bức Tranh Toàn Cảnh Của Vũ Trụ

Tarot Wisdom (Tập 2): 56 Lá Bài Ẩn Phụ – Bức Tranh Toàn Cảnh Của Vũ Trụ Nếu như các lá Ẩn Chính cho chúng ta thấy một quá trình phát triển của linh hồn

Ghi Chép Pháp Y - Những Cái Chết Bí Ẩn

Ghi Chép Pháp Y - Những Cái Chết Bí Ẩn ------------ Ghi Chép Pháp Y - Những Cái Chết Bí Ẩn

Công Chúa Ngủ Trong Rừng – Thuật Giả Kim Trong Tâm Lý

Công Chúa Ngủ Trong Rừng – Thuật Giả Kim Trong Tâm Lý ------------ TÌM LẠI TRUYỆN CỔ TÍCH T M LÝ THUỘC VỀ CHÚNG TA Nhắc tới truyện cổ tích, đa số chúng ta đều

Hồ Sơ Tâm Lí Tội Phạm - Tập 3

Hồ Sơ Tâm Lí Tội Phạm - Tập 3 BỘ SÁCH CHẤN ĐỘNG NHẤT VỀ TÂM LÍ TỘI PHẠM. PHƠI BÀY TRỌN VẸN NHỮNG GÓC KHUẤT NỘI TÂM CỦA KẺ THỦ ÁC. Kể từ khi

Hồ Sơ Tâm Lí Tội Phạm - Tập 1

Hồ Sơ Tâm Lí Tội Phạm - Tập 1 Bộ sách chấn động nhất về tâm lí tội phạm. Phơi bày trọn vẹn những góc khuất nội tâm của kẻ thủ ác. Kể từ khi

Vương Quốc Hà Lan - Những Từ Khóa Làm Nên Thành Công Và Độc Lập

Vương Quốc Hà Lan - Những Từ Khóa Làm Nên Thành Công Và Độc Lập Cuốn sách ghi lại những cảm nhận về những điều đáng quý của người dân Hà Lan mà tác giả

Bí quyết 1000 đơn Shop.ee, La.za.da, Tiki toàn tập (SDV)

Bí quyết 1.000 đơn Shopee, Lazada, Tiki Bán hàng trên các nền tảng TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo là xu thế không thể bỏ qua dù cho bạn có bán bất kỳ sản phẩm

Nghệ Thuật Chọn Bạn Mà Chơi - Bản Quyền

Nghệ Thuật “Chọn Bạn Mà Chơi” - Vận Dụng Khoa Học Để Cải Thiện Chất Lượng Và Số Lượng Các Mối Quan Hệ Của Bạn I. AI NÊN ĐỌC CUỐN SÁCH NÀY - Những người

Sách - Cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước ở Trung Quốc và một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam - nhiều tác giả - NXB KHXH

Cuốn sách "Cơ Chế Kiểm Soát Quyền Lực Nhà Nước Ở Trung Quốc Và Một Số Bài Học Kinh Nghiệm Cho Việt Nam" là một tài liệu nghiên cứu chuyên sâu, cung cấp cái nhìn

Sách - Vẽ Bình An Giữa Chốn Nhân Gian - Tập 1 - Tuyển tập Ranh Giới Giữa Mê Và Ngộ - Đại sư Tinh Vân - Vĩnh Nghiêm Books

1. Giới thiệu sách: “Ranh Giới Giữa Mê và Ngộ” (Tập 1: Vẽ Bình An Giữa Chốn Nhân Gian) Cuốn sách “Ranh Giới Giữa Mê và Ngộ” tập 1: “Vẽ Bình An Giữa Chốn Nhân

Nuôi Con không phải là cuộc chiến 2 - Quyển 1: Chào con - Em bé sơ sinh - Nhiều tác giả - Nhà xuất bản Lao Động

Nuôi Con không phải là cuộc chiến 2 - Quyển 1: Chào con - Em bé sơ sinh Các bạn thân mến, dù là người lớn hay trẻ em, thì chúng ta đều là những

Quyền Lực Mềm - Ý niệm mới về thành công trong chính trị thế giới - Joseph S.NYE, JR - NXB Tri Thức - Minh Đức

Quyền Lực Mềm - Ý Niệm Mới Về Thành Công Trong Chính Trị Thế Giới “Quyền lực mềm” là khái niệm do giáo sư Joseph S. Nye đưa ra vào cuối những năm 1980 và

Sách - Đột Phá Tư Duy Ngữ Văn 12 Tập 1 (Theo Bộ Sách Cánh Diều) - Nhiều tác giả - NXB Dân Trí - WinBooks

Bí quyết giúp con tăng 500% hứng thú tự học & tăng nhanh điểm kiểm tra trên lớp bằng phương pháp tự học đột phá tư duy Bằng cách nào để con tự học hiệu

Sách - Đột phá tư duy Ngữ văn 7 tập 1 - Nhiều tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Sách - Đột Phá Tư Duy Hóa Học 12 - Tập 1 - Nhóm Tác Giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Đột Phá Tư Duy Hóa Học 12 - Tập 1 Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Đột Phá Tư Duy Hóa Học 12 - Tập 1 - Nhóm Tác Giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Đột Phá Tư Duy Hóa Học 12 - Tập 1 Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Sách - Đột phá tư duy Toán 12 tập 1 - Nhóm tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Đột phá tư duy Toán 12 tập 1 - Nhóm tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Sách - Đột phá tư duy Toán 10 Tập 2 - Nhóm tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Đột phá tư duy Toán 10 Tập 1 - Nhóm tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà lại nâng cao được hiệu quả học

Hầu bóng – Một nghi lễ thờ cúng của người Việt được truyền sang Pháp

HẦU BÓNG – NGHI LỄ THỜ CÚNG CỦA NGƯỜI VIỆT ĐƯỢC TRUYỀN SANG PHÁP Khi tín ngưỡng bản địa vượt qua biên giới, bước vào không gian toàn cầu – vừa nguyên bản, vừa biến

Giáo Viên Làm Chủ AI - Kiểm Tra, Đánh Giá Và Hỗ Trợ Học Tập

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi mọi lĩnh vực và giáo dục cũng không ngoại lệ. Nhưng AI không đến để thay thế giáo viên. AI đến để giúp thầy cô tự

Giáo Viên Làm Chủ AI - Kiểm Tra, Đánh Giá Và Hỗ Trợ Học Tập

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi mọi lĩnh vực và giáo dục cũng không ngoại lệ. Nhưng AI không đến để thay thế giáo viên. AI đến để giúp thầy cô tự

Sách-Thác Hoa(Đỗ Phấn)

THÁC HOA: Tập Truyện Ngắn Tác giả: Đỗ Phấn Khổ sách: 13x20cm Số trang: 280 Giá bán: 130,000 VNĐ Giới thiệu tóm tắt tác phẩm: Thác hoa mang đến một cảm giác khác khi được

HIỂU NGƯỜI ĐỂ DÙNG NGƯỜI_SB

Hiểu Người Để Dùng Người Tác phẩm kinh điển về thuật hiểu người và dùng người do Lưu Thiệu biên soạn. Có sức ảnh hưởng mạnh về mặt tư tưởng và ứng dụng kể từ

Chỉ Là Tôi Dám Khác Biệt (AZ)

Chỉ là tôi dám khác biệt Chỉ là tôi dám khác biệt là cuốn sách vạn bản đã truyền cảm hứng và động lực thay đổi cuộc đời cho giới trẻ Trung Quốc. Những câu

Ruột Ơi Là Ruột - Bản Quyền

THÔNG TIN CHI TIẾT Công ty phát hành Nhã Nam Tác giả: Giulia Enders Ngày xuất bản: 04-2017 Kích thước: 14 x 20.5 cm Nhà xuất bản: Nhà Xuất Bản Thế Giới Loại bìa: Bìa

Từ Thuốc Tới Thiền - Thiền định để chữa lành thể chất và tinh thần (Tác giả OSHO)

“TỪ THUỐC TỚI THIỀN” TỪ TÁC GIẢ OSHO - “Từ Thuốc Tới Thiền” là tựa sách thứ hai trong Bộ sách ‘chữa lành’ của tác giả Osho tại Việt Nam do Tri Books phát hành

Huyền Thuật Thực Hành

Tác giả: Maggie Haseman Người dịch: Trần Thu Uyên THÔNG TIN XUẤT BẢN: Kích thước khổ: 13x19 Bìa mềm Số Trang: 256 Giá bìa: 159.000đ Mã EAN: 8936066696067 NXB liên kết: NXB Hồng Đức Sách

Thuần Thú Sư Ở Dị Giới - Tập 4 - Bản Quyền

Dị giới Atelheid đã bước vào đỉnh điểm mùa hè. Không thể chịu nổi thời tiết nắng nóng gay gắt, Souta quyết định đi biển tránh nóng. Nghỉ ngơi bên bờ biển cùng Aphrodite và

Spinoza - Triết Học Thực Hành - Bản Quyền

Triết học của Spinoza là một trong những nỗ lực triệt để nhất nhằm xây dựng một bản thể học thuần túy bằng một chất vô hạn duy nhất. Cuốn sách này, trình bày những

Đột Phá Tư Duy Ngữ Văn 10 Tập 1 (Theo Bộ Sách Cánh Diều) - Bản Quyền

Tác giả: Nhiều tác giả Nhà xuất bản: NXB Dân Trí Đơn vị phát hành: WinBook Số trang: 120 Kích thước: 22x28 cm Ngày phát hành: 2024 Giới thiệu sách: Đột Phá Tư Duy Ngữ

Chinh Phục Kì Thi, Điểm Cao Như Ý - Bản Quyền

Chinh Phục Kì Thi - Điểm Cao Như Ý 1. Các bài thi thực ra không... đáng sợ đến thế! Các bài thi đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của nhiều người

Chuyến Tàu Ánh Sáng - Bản Quyền

"Trên một chuyến tàu, với ai đó, hôm nay là một ngày vô cùng quý giá: với học sinh tiểu học đang lo lắng về bài vở và chuyện tình cảm, với người bà đã

Đầu Tư Vào Vàng - Bản Quyền

Đầu Tư Vào Vàng - Khoản Đầu Tư Tuyệt Đối An Toàn Thiết Yếu Cho Mọi Danh Mục Đầu Tư Jonathan Spall – chuyên gia về vàng sẽ cung cấp những chỉ dẫn tỉ mỉ

Rèn Kĩ Năng Giải Toán Lớp 5 Tập 2 (Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông Mới) - Bản Quyền

Để học tốt môn Toán thì ngoài việc tiếp thu, lĩnh hội các kiến thức mới thông qua bài giảng của các thầy cô trên lớp, các em cũng cần vận dụng kiến thức đó

Tâm Lý Học Hóa Ra Thú Vị Đến Vậy - Bản Quyền

TÂM LÝ HỌC HÓA RA THÚ VỊ ĐẾN VẬY Khóa học nhập môn sinh động với cố vấn tâm lý quốc gia có 1 triệu lượt theo dõi trên Zhihu Khám phá và nắm bắt

Hiểu Tâm Lý Để Làm Chủ Cảm Xúc - Bản Quyền

Hiều tâm lý để làm chủ cảm xúc là cuốn sách dựa trên hệ thống lý thuyết và nghiên cứu tâm lý học, kèm theo các ví dụ thực tế gần gũi, chia thành hệ

Vừa Mở Lời Đã Gây Thiện Cảm - Bản Quyền

Xã hội hiện đại đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên xã giao. Bất kể làm trong ngành nghề nào, bạn đều phải giao tiếp với người khác. Mà giao tiếp là gì? Giao tiếp

Thấu Hiểu Mâu Thuẫn Nội Tâm - Bản Quyền

Thấu Hiểu Mâu Thuẫn Nội Tâm Mỗi ngày, chúng ta phải đưa ra rất nhiều quyết định từ đơn giản như hôm nay ăn gì, đến quyết định phức tạp trong công việc hoặc các

Tử Thi Kể Chuyện - Bản Quyền

Tử Thi Kể Chuyện "Bắt đầu từ tử thi. Chúng tôi xác định nguyên nhân tử vong. Từ đó dựng nên hình dung chung về cái chết và các tình tiết liên quan dần trở

Tâm Lý Học Tội Phạm - Khi Kẻ Yếu Trở Thành Kẻ Săn Mồi (Trạm Đọc)

Tâm Lý Học Tội Phạm - Khi Kẻ Yếu Trở Thành Kẻ Săn Mồi Tác giả Ngưng Thị Thâm Uyên Dịch giả Tú Phương Thể loại Trinh thám Kích thước 15,7x24cm Nhà xuất bản Thanh

Thờ cúng cổ truyền Việt Nam - Nghi lễ và thực hành nghi lễ thờ cúng

Từ xưa tới nay, nghi lễ thờ cúng đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt Nam. Các nghi lễ gắn với cuộc đời mỗi người từ

Con Voi Thành Phật Thệ - Cổ Nguyệt Quang - NXB Dân Trí

"Nhâm Tý, Nguyên Phong năm thứ 2 [1252] , (Tống Thuần Hựu năm thứ 13). Mùa xuân, tháng Giêng, vua thân đi đánh Chiêm Thành, sai Khâm Thiên Đại vương Nhật Hiệu làm lưu thủ.

Sách - Thần số học - Sức mạnh của những con số - Ruth A. Drayer - NXB Công Thương

Lời dẫn nhập từ Ban biên tập Học viện Phong Sơn Lời nói đầu Đôi lời gửi tặng độc giả Một huyền thoại xa xưa Dẫn nhập Chương 1: Thấu hiểu Thần số học Chương

Sách - Đức phật kể con nghe 1 - Dharmschari Nagaraja - NXB Lao Động

Cuốn sách này là tập của bộ sách “Đức Phật kể con nghe” của tác giả Dharmachari Nagaraja. Qua công việc phát thanh của mình, tác giả khám phá ra rằng không có gì thu

Karma – Nghiệp: Chỉ dẫn kiến tạo vận mệnh của một yogi - Sadhguru - Nhà Xuất Bản Thế Giới

“Những điều bạn thích và không thích chính là nền tảng cho nghiệp quả của bạn”. Nghiệp – một phần tất yếu trong cuộc đời mỗi chúng ta. Cái cơ chế quy định rằng chúng

Sách - Đột phá tư duy Lịch sử và Địa lí 9 - Dùng chung cho các bộ SGK - Nhiều tác giả - Nhà xuất bản Dân Trí - WinBooks

SÁCH ĐỘT PHÁ TƯ DUY LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ 9 Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu thú vị Bạn đang tìm kiếm một giải pháp học tập giúp bạn tiết kiệm thời

Sách - Trò chuyện khi đi du lịch 100% bằng hình

Tác giả: Larousse Nhà xuất bản: NXB Tổng Hợp TPHCM Năm xuất bản: 2019 Số trang: 400 Giới thiệu sách: Bạn muốn đến một đất nước xa lạ nhưng lại không biết ngôn ngữ của

Trang đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Trang cuối