✨Xi'an Y-20
Xi'an Y-20 Kunpeng () là một loại máy bay vận tải quân sự cỡ lớn do Tập đoàn Công nghiệp Máy bay Tây An (Xi'an Aircraft Industrial Corporation) phát triển cho Không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF).
Máy bay này có biệt danh là "Cô gái mũm mĩm" () trong ngành hàng không Trung Quốc bởi vì phần thân của nó rộng hơn nhiều so với các máy bay khác được phát triển trước đây ở nước này.
Phát triển
nhỏ|230x230px|Nguyên mẫu Y-20 tại Triển lãm Hàng không Trung Quốc 2014 Dự án Y-20 bắt đầu vào tháng 7 năm 2007 và hình ảnh nguyên mẫu xuất hiện cuối năm 2012. Chuyến bay đầu tiên diễn ra vào ngày 26 tháng 1 năm 2013. Kỹ thuật thiết kế định nghĩa dựa trên mô hình (MBD) được áp dụng để tăng tốc độ phát triển, giảm khối lượng công việc và giảm chi phí sản xuất, đây là dòng máy bay thứ ba sử dụng công nghệ MBD trên thế giới, sau Airbus A380 (năm 2000) và Boeing 787 (năm 2005). PLAAF bắt đầu thực hiện tiếp nhiên liệu trên không trong năm 2021 rồi chính thức đi vào hoạt động năm 2022. Tháng 11 năm 2023, phiên bản máy bay tiếp nhiên liệu Y-20B bị phát hiện sử dụng động cơ WS-20, và được định danh là YY-20B.
Thiết kế
nhỏ|230x230px|Y-20 tại Triển lãm Hàng không Trung Quốc 2016
Đặc điểm
Y-20 sử dụng các bộ phận làm bằng vật liệu composite. Tám loại rơle khác nhau sử dụng trên Y-20 được phát triển bởi Công ty TNHH Hàng không Vũ trụ Quế Lâm (Guilin Aerospace Co., Ltd.) - một công ty con thuộc sở hữu của [https://web.archive.org/web/20130111233344/http://www.cssg.com.cn/ Công ty TNHH Tập đoàn Hàng không Vũ trụ Tam Giang Trung Quốc (China Tri-River Aerospace Group Co., Ltd.) (中国三江航天集团)], nó còn được gọi là Học viện thứ 9 của Tập đoàn Công nghiệp và Khoa học Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (China Aerospace Science and Industry Corporation - CASIC). Các vật liệu composite cho Y-20 được Trung Quốc sản xuất trong nước thay vì phải nhập khẩu như trước đây. Khoang máy bay kết hợp loại vật liệu composite chống cháy do Viện 703 thuộc Tập đoàn Công nghệ và Khoa học Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (China Aerospace Science and Technology Corporation - CASC) phát triển. Hiệu suất của vật liệu composite được báo cáo là có thể so sánh với những vật liệu đáp ứng theo điều 25,835 trong Quy định Hàng không Liên bang. Viện 703 đã đạt được một cột mốc quan trọng khác bằng cách thiết lập một hệ thống đánh giá và chứng nhận toàn diện của Trung Quốc đối với vật liệu composite máy bay dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế. sau đó những chiếc đưa vào sản xuất hàng loạt cũng sử dụng động cơ này. Thử nghiệm một động cơ với WS-20 có thể đã diễn ra vào tháng 2 năm 2019. Bay thử nghiệm với 4 động cơ WS-20 diễn ra vào tháng 12 năm 2020.
Năm 2013, Viện Nghiên cứu và Thiết kế Động cơ Thẩm Dương được cho là đang phát triển động cơ SF-A lực đẩy 28.700 lb dành cho Y-20 và Comac C919. SF-A có nguồn gốc từ phần lõi của Xian WS-15. So với WS-20, SF-A là một thiết kế bảo thủ không phù hợp với công nghệ của các động cơ hiện đại hơn.
Thử nghiệm với WS-18 diễn ra cuối năm 2017. WS-18 nặng 2000 kg và nhẹ hơn 300 kg so với D-30; cung cấp lực đẩy tăng từ 12,5 đến 13,2 tấn; mức tiêu thụ nhiên liệu của WS-18 cũng giảm so với D-30; thời gian trung bình giữa các lần đại tu của WS-18 là 3000 giờ. Tuy nhiên, do lực đẩy tăng lên không đáng kể so với D-30, WS-18 có thể là biện pháp dự phòng trước khi WS-20 sẵn sàng. Các bức ảnh chụp cho thấy Y-20 có hình biểu tượng của PLAAF tại Căn cứ Không quân Khai Phong. Trong cùng tháng 3, giám đốc điều hành Tập đoàn Động cơ Hàng không Trung Quốc (Aero Engine Corporation of China - AECC) thông báo rằng Trung Quốc "đã vượt qua mọi nút thắt kỹ thuật" với những động cơ như WS-20.
Năng lực vận tải
Khoang chứa hàng cao 4 mét của Y-20 có thể chứa tới 66 tấn hàng, hoặc chở tối đa 2 xe tăng Type 15 hoặc 1 xe tăng Type 99A với tầm bay 7.800 km.
Bên trong khoang chứa hàng cung cấp nhiều cấu hình khác nhau, chẳng hạn như có thể gắn một tầng lửng lắp ghép ở giữa khoang, có cầu thang đi lên và các dãy ghế dành cho người ngồi trên đó, còn hàng hóa thì để ở bên dưới. Trên trần khoang có gắn đường ray nằm dọc hai bên sử dụng cho cần cẩu tải hàng trong trường hợp không thể vận chuyển hàng bằng cửa dốc hạ xuống phía sau.
Lịch sử hoạt động
Sản xuất
Năm 2014, một báo cáo từ Đại học Quốc phòng cho biết nhu cầu vận tải dân sự và quân sự của Trung Quốc cần có 400 chiếc Y-20.
Sau khi đưa Y-20 vào biên chế trong Không quân Trung Quốc, các nhà phân tích lưu ý rằng tốc độ sản xuất mẫu máy bay này là cực kỳ nhanh, với một lượng lớn được phát hiện bên trong căn cứ thử nghiệm.
Triển khai
nhỏ|230x230px|Đại sứ Trung Quốc và Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đứng trước cửa khoang chứa hàng của Y-20 Ngày 6 tháng 7 năm 2016, chiếc Y-20 đầu tiên (số sê-ri 11051) được bàn giao cho PLAAF trong một buổi lễ. Chiếc thứ hai mang số hiệu 11052 xuất hiện ngay sau đó - nó được biên chế cho Trung đoàn 12 thuộc Sư đoàn Vận tải số 4 tại Cung Lai, Thành Đô.
Ngày 8 tháng 5 năm 2018, phương tiện truyền thông quân sự của PLAAF thông báo rằng Y-20 gần đây đã tiến hành các hoạt động huấn luyện nhảy dù chung lần đầu tiên với quân đoàn đổ bộ đường không. trái|nhỏ|230x230px|Một chiếc Y-20 đang hạ cánh tại [[Sân bay quốc tế Thủ đô Bắc Kinh|Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh để vận chuyển vắc xin BIBP của Sinopharm đến Campuchia vào tháng 2 năm 2021]] Ngày 13 tháng 2 năm 2020, phi đội 11 máy bay của Không quân Trung Quốc gồm 6 chiếc Y-20, 3 chiếc Ilyushin Il-76, 2 chiếc Shaanxi Y-9 cùng tham gia vận chuyển hàng hóa tiếp tế, vật tư trang thiết bị và 2.600 lính quân y đến Vũ Hán trong đại dịch COVID-19. Đây là nhiệm vụ dân sự đầu tiên của Y-20, cho thấy sự tham gia tích cực của quân đội trong ứng phó với đại dịch.
Ngày 5 tháng 6 năm 2021, phi đội máy bay vận tải của PLAAF có cả Y-20 trong đó, được quan sát thấy đang tuần tra trên Biển Đông, nơi bị Malaysia cáo buộc xâm phạm chủ quyền.
Ngày 28 tháng 11 năm 2021, máy bay tiếp nhiên liệu trên không Y-20U được phát hiện trong số 27 máy bay quân sự PLAAF đang hoạt động ở phía tây nam đảo Đài Loan. Đây là lần đầu tiên quan sát thấy Y-20U bên ngoài không phận Trung Quốc.
Ngày 27 tháng 1 năm 2022, sau vụ phun trào núi lửa Hunga Tonga, 2 chiếc Y-20 đã đến Tonga sau khi bay hơn 10.000 km từ Sân bay Quốc tế Bạch Vân Quảng Châu, mang theo 33 tấn hàng tiếp tế bao gồm thực phẩm, nước ngọt, máy lọc nước và lều tạm.
Ngày 9 tháng 4 năm 2022, sáu chiếc Y-20 hạ cánh xuống Sân bay Belgrade Nikola Tesla ở Serbia, được cho là đang vận chuyển một lô hàng hệ thống tên lửa đất đối không FK-3.
Ngày 28 tháng 6 năm 2022, sáu chiếc Y-20 bay đến Afghanistan để vận chuyển 105 tấn hàng viện trợ nhân đạo nhằm ứng phó với trận động đất ở Afghanistan vào tháng 6 năm 2022.
Ngày 1 tháng 8 năm 2022, Đại tá kiêm người phát ngôn của PLAAF là Shen Jinke, nói trong một cuộc họp báo rằng máy bay tiếp nhiên liệu Y-20 đã bắt đầu huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Nó phục vụ trong PLAAF Tháng 9 năm 2022, Trung Quốc công bố đoạn video quay cảnh Y-20 đang tiếp nhiên liệu trên không cho máy bay chiến đấu Chengdu J-20.
Đầu tháng 9 năm 2022, Y-20 có mặt tại triển lãm hàng không Airpower 22 ở Áo. Đây là lần đầu tiên mẫu máy bay này có mặt tại một triển lãm hàng không ở Tây Âu.
Biến thể
nhỏ|230x230px|Pod tiếp nhiên liệu trên không gắn trên cánh của YY-20 ; Y-20A : Phiên bản đầu tiên, trang bị động cơ Soloviev D-30KP-2 hoặc Chengdu WS-18. ; Y-20B : Phiên bản trang bị 4 động cơ Shenyang WS-20. Biến thể này có các bộ phận hỗ trợ thiết bị hạ cánh được thiết kế lại. Trước đây được gọi là Y-20U hoặc YU-20, ; YY-20B : Phiên bản tiếp nhiên liệu trên không, được sửa đổi dựa trên Y-20B. Nó được đưa vào hoạt động khoảng tháng 12 năm 2024. ; Y-20 AEW (KJ-3000) : Phiên bản máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không, Phiên bản này được phát hiện đang bay thử nghiệm bằng khung máy bay Y-20B vào ngày 27 tháng 12 năm 2024.
Tranh cãi
Ngày 13 tháng 7 năm 2016, Su Bin mang quốc tịch Trung Quốc đã nhận tội và thừa nhận cáo buộc rằng anh ta âm mưu với những người khác đột nhập vào nhà thầu quốc phòng Boeing của Hoa Kỳ để đánh cắp các tài liệu liên quan đến việc phát triển máy bay Boeing C-17 Globemaster III, Lockheed Martin F-22 Raptor, và Lockheed Martin F-35 Lightning II. Sau khi đánh cắp thông tin, anh ta phân tích và dịch các tài liệu từ tiếng Anh sang tiếng Trung, rồi gửi email cho Cục Tình báo trực thuộc Bộ Tham mưu liên hợp Quân ủy Trung ương Trung Quốc. Su Bin khai anh làm vậy là vì lợi ích tài chính và tìm cách kiếm lợi từ dữ liệu bị đánh cắp. Ngoài lợi ích tài chính, các tài liệu của tòa án cũng tiết lộ trong nội dung email, Su Bin có ghi chú: "...có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong việc tăng tốc phát triển đất nước chúng ta," của Dự án A - được tiết lộ là chương trình phát triển Xi'an Y-20 của Trung Quốc.
Quốc gia sử dụng
- ** Không quân Trung Quốc: 55 chiếc Y-20 và 17 chiếc YY-20A đang hoạt động tính đến năm 2025
Thông số kỹ thuật (Y-20B)
nhỏ|230x230px| Y-20A Dữ liệu từ Military Today
Đặc điểm tổng quát
- Kíp lái: 3 người
- Sức chứa: 66.000 kg (145.505 lb)
- Chiều dài: 47 m (154 ft 2 in)
- Sải cánh: 50 m (164 ft 1 in)
- Động cơ: 4 × động cơ tuốc bin phản lực cánh quạt Shenyang WS-20,
- Trần bay: 13.000 m (43.000 ft)
- Trọng lượng chịu tải trên cánh: 710 kg/m2 (150 lb/ft2)