✨Aptandraceae
Họ Aptandraceae Miers, 1853 (đồng nghĩa Cathedraceae van Tieghem, Chaunochitonaceae van Tieghem, Harmandaceae van Tieghem) là một họ thực vật hạt kín. Họ này không được hệ thống APG III năm 2009 (không đổi so với hệ thống APG II năm 2003 và hệ thống APG năm 1998) công nhận mà chỉ coi là một phần trong họ Olacaceae s. l., nhưng được đề cập trong website của APG.
Các chi
Họ này khi được công nhận bao gồm 8 chi với 34 loài:
- Anacolosa (Blume) Blume: 16 loài tại vùng nhiệt đới Cựu thế giới. Tại Việt Nam có 4 loài (xun, cà mơn, xinh, xunh).
- Aptandra Miers: 4 loài, trong đó 3 tại vùng nhiệt đới châu Mỹ và 1 tại châu Phi.
- Cathedra Miers: 5 loài tại Nam Mỹ.
- Chaunochiton Benth.: 3 loài tại vùng nhiệt đới Nam Mỹ.
- Harmandia Pierre ex Baill.: 1 loài (H. mekongensis Pierre ex Baill.) tại Đông Dương và Malaysia. Tên gọi trong tiếng Việt: Mũ tai bèo, tai bèo, chìa vôi nam, ta can xoan.
- Ongokea Pierre: 1 loài (O. gore Pierre) tại vùng nhiệt đới Tây Phi.
- Phanerodiscus Cavaco: 3 loài đặc hữu Madagascar.
- Hondurodendron Ulloa & ctv.: 1 loài (H. urceolatum C. Ulloa, Nickrent, Whitefoord & D. Kelly) tại Honduras, mới được Ulloa & ctv. miêu tả năm 2010.
Đặc điểm
Tất cả các thành viên trong họ này là cây bụi hay cây gỗ với các lá đơn mọc so le, có cuống lá, không lá kèm. Các dữ liệu trình tự DNA đã thông báo là có sẵn cho tất cả các chi trong họ và các mối quan hệ được được giải quyết hoàn toàn đặt chi Harmandia vào trong phạm vi nhánh chứa các chi Aptandra, Ongokea (tông Aptandreae). Chi Hondurodendron hiện tại cũng được xếp trong nhánh chứa Aptandra, Chaunochiton, Harmandia và Ongokea.
Cây phát sinh chủng loài dưới đây lấy theo Malécot V. & Nickrent D.L. 2008 với sự bổ sung từ Ulloa 2010.