✨Carlton, Victoria

Carlton là một vùng (suburb) nằm ở nội ô thành phố Melbourne, tiểu bang Victoria, Úc, cách trung tâm thành phố 2 km về hướng bắc. Khu vực này nằm trên địa bàn khu vực chính quyền địa phương Thành phố Melbourne. Tại cuộc điều tra dân số năm 2011, Carlton có 13.509 cư dân sinh sống.

Vùng Carlton giáp Đại học Melbourne về phía tây, đường Princes Street về phía bắc, đường Victoria Parade về phía nam và Nicholson Street về phía đông.

Vùng này nổi tiếng với khu "Tiểu Ý" trên đường Lygon Street, với nhiều tòa nhà cổ kính thời Victoria và những khuôn viên cây xanh tuyệt đẹp như Vườn Carlton. Cung triển lãm Hoàng gia, tòa nhà nằm trong công viên này là một trong số ít những Di sản Thế giới của Úc.

Tên gọi Carlton bắt nguồn tên Dinh Carlton, một dinh thự hoàng gia tồn tại từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19 tại Luân Đôn.

Lịch sử

Vùng Carlton được thành lập vào năm 1851, thời kỳ bắt đầu cuộc đổ xô tìm vàng tại Victoria. Bưu điện Carlton khánh thành ngày 19 tháng 10 năm 1865.

Kết cấu đô thị

Nhà ở

Đặc trưng nhà ở Carlton là mật độ dân cư lớn, pha trộn giữa các tòa chung cư, ký túc xá sinh viên đại học, nhà liên kế theo dãy và nhà song lập hầu hết được xây từ thời Victoria và các căn hộ phức hợp. Không giống nhiều vùng ngoại ô khác, ở đây có rất ít nhà nguyên căn độc lập, chiếm 3% tổng số nhà ở trong vùng.

Chung cư (chiếm 77%) là loại nhà phổ biến tại đây. Phần lớn các cao ốc đều hướng đến phân khúc thu nhập thấp, phổ biến nhất là nhà ở xã hội của Chính phủ và các khu ký túc xá sinh viên hiện đại. Trong đó, nhà ở xã hội tập trung tại hai khu vực chính là đoạn góc đường Lygon và Rathdowne và khu phố kẹp giữa hai con đường Nicholson và Canning. Các công trình chủ yếu bao gồm nhà các cư xá cao 4-5 tầng chỉ có thang bộ và chung cư cao 22 tầng; tất cả đều đang chờ tái quy hoạch thành đất ở hỗn hợp. Về loại hình sở hữu, khoảng 75% nhà ở tại Carlton là nhà cho thuê, hầu hết trong số đó là chung cư. Từ cuối những năm 90 trở lại đây, cùng với lượng du học sinh ngày càng tăng cao đông đảo, nhiều chung cư cao tầng mới mọc lên như nấm đã làm thay đổi mặt tiền đường Swanston rõ nét - từ một khu vực chỉ có nhà thấp tầng trở thành một con phố sầm uất với dãy nhà cao 10-11 tầng. Nhiều tòa nhà chung cư đông đúc nằm cạnh nhau đối diện với công viên và vườn cây xanh.

Phân khúc nhà ở còn lại là nhà song lập (chiếm 19%). Phần lớn trong số này là nhà liên kế còn sót lại từ thời thuộc địa Victoria. Hiện nay những ngôi nhà kiểu này thường luôn cháy hàng, với mức giá cao ngất và thường hay được mua để sửa sang và bán lại. Nhiều căn nhà cũ vẫn mang đậm nét kiến trúc thời thuộc địa và thậm chí còn được xếp hạng di tích quốc gia. Một vài ví dụ điển hình cho phân khúc này là các tòa nhà trên đường Drummond Street, một con đường dành rộng. Trên đường có nhiều ngôi nhà cổ đáng chú ý, như Rosaville (số nhà 46, xây dựng năm 1883), dãy nhà Drummond Terrace (số 93-105, xây dựng năm 1890–91), dãy Lothian Terrace (số 175-179, xây dựng 1865–69), và dãy Terraces tại số 313-315 (xây năm 1889). Cũng cần lưu ý rằng, nhiều dãy nhà liên kế như thế này không còn được dùng làm nhà ở nữa mà đã chuyển sang bất động sản phức hợp, hay có khi làm mặt tiền cho nhiều tòa nhà lớn khác.

Không gian công cộng

thumb|Vườn Carlton Không gian công cộng vùng Carlton được quy hoạch sớm từ thời thuộc địa, và điều đặc biệt là các không gian này đều là vườn hoa công cộng (garden square). Những vườn hoa này tạo thành không gian xanh giữa khu phố, tương tự như mô hình vườn hoa dân cư vốn thịnh hình ở châu Âu khi đó. Năm vườn hoa chính trong vùng bao gồm: Vườn Carlton, Quảng trường Đại học, Quảng trường Lincoln, Vườn Argyle (Argyle Place) và Vườn MacArthur (MacArthur Place).

Khuôn viên lớn nhất ở đây là Vườn Carlton, rộng 26 héc ta, được xây dựng nhằm phục vụ cho Triển lãm Thế giới.

Tại Quảng trường Lincoln trên đường Swanston Street có Bia tưởng niệm Bali, là nơi tưởng nhớ các nạn nhân của Vụ đánh bom tại Bali năm 2002 khiến 202 người thiệt mạng. Tấm bia được khánh thành ngày 12 tháng 10 năm 2005, tròn ba năm sau vụ khủng bố.

Khoảng sân phía bắc của Quảng trường Argyle, cạnh đường Lygon Street được thiết kế theo phong cách một quảng trường đô thị của Ý. Công trình này gọi là Piazza Italia, là một dự án hợp tác giữa Thành phố Melbourne và thành phố kết nghĩa Milan, Ý. Giữa khoảng sân có một chiếc đồng hồ mặt trời khổng lồ.

Tiểu Ý

Phố Tiểu Ý Melbourne, còn gọi là 'Little Italy' hay 'đường Lygon' là một khu vực mang đậm chất văn hóa Ý, nằm trên đường Lygon trong vùng Carlton.

Nơi này còn có rất nhiều quán ăn, nhà hàng Ý và là nơi khởi nguồn của "văn hóa cafe" nổi tiếng của Melbourne.

Y tế

Carlton có hệ thống y tế chuyên nghiệp và tiêu chuẩn. Bệnh viện Phụ nữ Hoàng gia và Bệnh viên Nha khoa Hoàng gia là hai cơ sở điều trị chất lượng cao nằm trên địa bàn vùng. Ngoài ra, đây còn là trung tâm nghiên cứu y sinh lớn của toàn thành phố. Học viện Nghiên cứu Ung thư và Cao đẳng Nhãn khoa Úc đều có cơ sở giảng dạy tại vùng này. Dịch vụ NETS chuyên chở bệnh nhi mới sinh trên toàn Victoria và Tasmania có trụ sở tại đây. 

Công trình tôn giáo

Ở Carlton có nhiều nhà thờ phục vụ nhu cầu tín ngưỡng, thờ tự của giáo dân trong vùng. Trong đó phải kể đến nhà thời Thánh Jude (St Jude's Church), đường Lygon Street, là một trong những nhà thờ Anh giáo có đông số người dự lễ nhất trên toàn vùng đô thị. Các nhà thờ khác bao gồm Nhà thờ Các Dân tộc (hội thánh tin lành thống nhất) trên đường Palmerston Street, xây dựng năm 1860, một nhà thờ Chính thống Rumani trên đường Queensberry Street, một nhà thờ Cứu thế quân, nhà thờ Nhà thờ Thánh Tâm (của Giáo hội Công giáo), Hội thánh Đấng Christ Trung Hoa và một nhà nguyện của Hội thánh Đấng Christ xây dựng năm 1865. Chủng viện Công giáo nằm trên khu vực nhà thờ Thánh George, công trình cổ nhất của Melbourne (xây dựng năm 1855). thumb|Nhà thờ Đấng Christ xây dựng 1865.

Giao thông

right|thumb|Xe điện đời Z3 tram đang chạy từ đường Lygon đến đường Elgin Carlton có rất nhiều tuyến xe điện công cộng, hầu hết chạy dọc theo đường và kết thúc tại Trường Đại học Melbourne. Các tuyến số 1 và số 8 tiếp nối dài ra đường Lygon St ra vùng Carlton North.

Ngoài ra trên các đường Lygon, Elgin và Rathdowne còn có nhiều tuyến xe bus hoạt động. Tuy nhiên hiện vẫn chưa có ga tàu điện trong vùng, ga gần nhất là Melbourne Central. Hiện nay đã có nhiều đề nghị xây kéo dài tuyến ngầm City Loop lên vùng này, nhưng chưa có một kế hoạch chi tiết nào được ban bố cụ thể.

Rod Eddington's East West Link Needs Assessment does mention however, that there will be subway(s) in Carlton, as a part of the proposed 17 km metro tunnel.

• Ngài Thomas Malcolm Ritchie(1894 - 1971), kỹ sư điện, chủ tịch Đảng Tự do Úc
• Ngài Carleton Kemp Allen (1887 - 1966), scholar