"Con đường Baltic" (, , ) là một cuộc biểu tình ôn hòa diễn ra vào ngày 23 tháng 8 năm 1989 tại ba nước cộng hòa Xô viết cũ thuộc vùng Baltic.
Đông đảo nhân dân tại ba nước Estonia, Latvia và Litva (xấp xỉ hai triệu người, tương đương với 25 % dân số của các nước liên quan) đã cùng nắm tay nhau và tạo thành một chuỗi người với chiều dài gần 670 km, kết nối ba thành phố là Tallinn, Riga và Vilnius. Cuộc biểu tình diễn ra trùng với thời điểm đánh dấu 50 năm ngày ký kết hiệp ước Xô-Đức với mục đích là nhằm thu hút sự quan tâm của cộng đồng thế giới về những sự kiện lịch sử đã làm thay đổi vị thế của các nước vùng Baltic. Theo hiệp ước và , Liên Xô và Đức chia sẻ phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu với nhau, cụ thể: các nước Phần Lan, Estonia, Latvia, miền đông Ba Lan và Bessarabia chịu sự chiếm đóng của Liên Xô, còn Litva và miền tây Ba Lan thì chịu sự chiếm đóng của Đức.
Cuộc biểu tình cho thấy người dân ngày càng có niềm tin vào cuộc đấu tranh giành lại nền độc lập cho các quốc gia vùng Baltic; chứng minh cho thế giới niềm khát khao khôi phục nền độc lập của các nước và sự đoàn kết của nhân dân trong niềm khao khát này. Các lực lượng tổ chức cuộc mít tinh – bao gồm Mặt trận Nhân dân Estonia, Mặt trận Nhân dân Latvia và Phong trào Sąjūdis tại Litva), đã lợi dụng sự kiện này để cho thấy rằng việc khôi phục nền độc lập của các nước cộng hòa vùng Baltic không chỉ là vấn đề mang tính chính trị mà còn là vấn đề về pháp lý và cả đạo đức. Ngược lại, chính phủ Liên Xô chỉ phản ứng với sự kiện trên bằng những bài phát biểu dài mà không có một động thái thực tế nào nhằm củng cố quan hệ ngoại giao giữa Liên Xô và các nước Baltic. Kết quả là vào ngày 11 tháng 3 năm 1990, tức sáu tháng sau khi cuộc biểu tình "Con đường Baltic" diễn ra, Cộng hòa Litva đã tuyên bố khôi phục nền độc lập của mình.
Bối cảnh
Cuộc biểu tình diễn ra với mục đích tạo sự chú ý của dư luận quốc tề về số phận lịch sử chung mà ba quốc gia vùng Baltic phải gánh chịu.
Trong khuôn khổ của cải cách glasnost và perestroika, các cuộc biểu tình công khai tại Liên Xô ngày càng lan rộng về quy mô cũng như về mức độ ủng hộ của quần chúng. Vào năm 1986 một vài nhóm nhỏ tổ chức biểu tình tại thủ đô của ba nước nhưng nhanh chóng bị cảnh sát giải tán.
Ngày 23 tháng 8 năm 1986, một cuộc tuần hành mang tên Ngày Ruy băng Đen được tổ chức tại 21 thành phố lớn bao gồm New York, Stockholm, London, Toronto... quy tụ hàng chục ngàn người biểu tình với mục đích khơi dậy nhận thức cộng đồng quốc tế về hiệp ước bí mật Xô-Đức nói trên. Các cuộc biểu tình năm 1987 tại ba quốc gia trên đều bị chính quyền trấn áp, bắt bớ. Một năm sau, lần đầu tiên các cuộc biểu tình lớn đã diễn ra trong ôn hoà tuy bị cấm đoán bởi chính quyền.
Một tuần trước cuộc biểu tình, chính quyền Xô Viết thừa nhận rằng hiệp ước bí mật là có thật, nhưng vẫn khẳng định rằng ba nước Baltic tự nguyện sáp nhập vào Liên bang. Vài ngày trước đó, 170 thành viên của Hội đồng phong trào Sajudis của Litva (vừa thắng 36 trong tổng số 42 ghế tại Hội đồng nhân dân nước Cộng hòa Xô Viết Litva) đã bỏ phiếu quyết định độc lập cho Litva thoát sự kiểm soát chính trị, văn hóa của LB Xô Viết.
Quan điểm của các nước vùng Baltic
nhỏ|Toàn văn Hiệp ước Xô – Đức, ký vào ngày 23 tháng 8 năm 1939
Trước năm 1989, Liên Xô không thừa nhận ký Nghị định thư bí mật bổ sung cho Hiệp ước Xô – Đức. Theo nghị định thư này, Đế chế Đức công nhận ba nước cộng hòa vùng Baltic nằm trong vùng ảnh hưởng của Liên Xô. Tuy nhiên trên thực tế, văn bản này đã bị các nước phương Tây phát hiện trong quá trình xét xử quân sự tại Nürnberg và sau đó công bố rộng rãi. Liên Xô phủ nhận việc chiếm đóng các nước cộng hòa Baltic và cho rằng các quốc gia này đã gia nhập Liên bang với tinh thần tự nguyện sau khi chính phủ nhân dân mới được thành lập của các quốc gia này nộp đơn đề nghị tương ứng lên Liên Xô. Ngược lại, chính phủ các quốc gia Baltic (không thân Liên Xô) thì miêu tả việc Liên Xô sáp nhập ba nước này là hung hãn và bất hợp pháp vì dựa vào một nghị định thư bí mật. Nếu các chính trị gia Baltic có khả năng chứng minh thành công được mối liên kết giữa việc ba nước Baltic gia nhập Liên Xô với nghị định thư trên, thì nền chính trị của các nước này sẽ chứng kiến hàng loạt sự biến đổi nghiêm trọng – theo đó các nước Baltic có thể tuyên bố sự điều hành của chính phủ Liên Xô đối với ba quốc gia trên là bất hợp pháp và tất cả các đạo luật do ba nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết vùng Baltic ban hành và thực thi kể từ năm 1940 sẽ ngay lập tức bị bãi bỏ vì về mặt pháp lý, ba quốc gia vùng Baltic không phải là thành viên của Liên bang Xô viết. Nhờ đó, các nước trên sẽ trở nên độc lập và khôi phục lại chính phủ quốc gia cũng như đường quốc giới như trước chiến tranh, chấm dứt sự thực thi Hiến pháp Liên Xô trên lãnh thổ của mình và khiến sự hiện diện của các lực lượng vũ trang Liên Xô tại ba quốc gia Baltic trở nên bất hợp pháp.
Cuộc biểu tình
nhỏ|Người biểu tình tại thành phố [[Šiauliai, bày những cỗ quan tài phủ bằng lá cờ của ba nước Baltic đặt dưới bóng của hai lá cờ Liên Xô và Đức]]
thumb|Người biểu tình sử dụng các máy thu thanh di động để nắm bắt thời điểm phối hợp và đeo phù hiệu mang màu cờ của ba quốc gia
Sự kiện được chuẩn bị kỹ càng để dòng người không bị gián đoạn, mỗi địa phương có dòng người nắm tay nhau "chạy" qua đều tổ chức phương tiện công cộng miễn phí để đưa nhân dân đến đứng tại các đoạn đường giữa các thành phố, thị trấn. Những người biểu tình cùng nhau nắm tay vào lúc 7 giờ tối giờ địa phương. Các chương trình radio đặc biệt góp phần giúp đỡ cho nỗ lực này. Tại Vilnius, hàng ngàn người tập trung tại Quảng trường Nhà thờ Lớn, tay cầm nến hát vang các bài hát ái quốc. Tại các nhà thờ, thánh lễ được tổ chức và chuông được rung lên.
Cuộc biểu tình diễn ra hoàn toàn không có bạo động. Tuy nhiên, dân chúng tham gia không khỏi lo ngại bị đàn áp hay trả đũa. Trong thực tế, chủ tịch Đông Đức Erich Honecker và chủ tịch Rumani Nicolae Ceauşescu đã đồng ý hỗ trợ quân sự trong trường hợp Liên bang Xô Viết quyết định dũng vũ lực phá vỡ cuộc biểu tình.
Tại Quảng trường Pushkin ở Moskva, cảnh sát chống bạo động được huy động để ngăn chặn vài trăm người khi họ định tổ chức một cuộc biểu tình tương trợ. Thông tấn xã TASS đưa tin 75 người bị bắt giữ vì các tội gây rối và phá hoại. Khoảng 13 ngàn người cũng đã biểu tình tại Moldova.
Cuộc biểu tình gây ngạc nhiên cho các nước phương Tây. Hãng tin Reuters ngày hôm sau ước lượng có khoảng 700 ngàn người Estonia, 500 ngàn người Latvia và gần 1 triệu người Litva trong tổng số 8 triệu người dân ở cả ba nước đã tham gia sự kiện này. Hãng thông tấn TASS của Liên Xô đưa ra con số 300 ngàn người tại Estonia và 500 ngàn người tại Litva, không có số liệu được đưa ra cho Latvia.
Kết cục
Chuỗi người cùng nhau nắm tay đã tượng trưng cho tình tương trợ giữa các dân tộc Baltic trong đấu tranh giành độc lập và tự chủ. Nó giúp thiết lập ý tưởng về một khối các "quốc gia Baltic" cùng nhau hợp tác để phát triển. Cuộc tuần hành cũng đã biểu dương sức mạnh quần chúng trong ôn hòa, giúp cổ vũ cho những ai còn nghi hoặc hay còn lo sợ bị đàn áp.
Tháng 11 năm 1989, Bức tường Berlin cuối cùng cũng sụp đổ. Tháng 12, Gorbachev ký tuyên bố lên án Hiệp ước bí mật Xô-Đức. Trong vòng sáu tháng, Litva trở thành nước Cộng hòa Xô Viết đầu tiên tuyên bố độc lập.
Cuộc biểu tình đã được ghi vào sách kỷ lục về hàng người dài nhất trong lịch sử. Sách kỷ lục Litva cũng ghi nhận đây là vụ kẹt xe dài nhất lịch sử do gần 100 cây số đường cao tốc Vilnius-Kaunas bị tắc nghẽn. Những hàng người dài tương tự cũng đã được tổ chức sau này như cuộc tuần hành 228 tại Đài Loan.
Ngày 23 tháng 8 cũng được chọn là Ngày Âu Châu tưởng niệm các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã.
Tưởng niệm
nhỏ|Đài tưởng niệm "Con đường tự do" tại Litva
nhỏ|Đài tưởng niệm "Con đường Baltic" tại Estonia
Từ năm 1990, cuộc thi Toán học mang tên "Con đường Baltic" được tổ chức hằng năm.
Năm 2009, Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên Hợp Quốc công nhận sự kiện này là một hiện tượng đấu tranh bất bạo động và đưa các tư liệu về "Con đường Baltic" vào danh bạ Di sản tư liệu thế giới.
Đài tưởng niệm sự kiện "Con đường Baltic" do nhà điêu khắc người Litva Gitenis Umbrasas thực hiện được khánh thành tại Estonia vào tháng 8 năm 2013.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**"Con đường Baltic"** (, , ) là một cuộc biểu tình ôn hòa diễn ra vào ngày 23 tháng 8 năm 1989 tại ba nước cộng hòa Xô viết cũ thuộc vùng Baltic. Đông đảo
**Con đường hổ phách** là một tuyến đường thương mại cổ phục vụ việc chuyển hổ phách. Đây là một trong những tuyến đường thủy và đường đường bộ cổ đại, trong nhiều thế kỷ
**Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21** (tiếng Trung: 21 世纪 海上 丝绸之路), thường gọi là **Con đường tơ lụa trên biển** ( Maritime Silk Road - **MSR** ), là tuyến đường biển
**Con đường Hồng Kông** () là một chiến dịch chính trị hòa bình được tổ chức tại Hồng Kông nhân kỷ niệm 30 năm của Con đường Baltic. ## Hậu cần và tổ chức ###
**Mặt trận Baltic** là một trong ba mục tiêu tấn công đầu tiên của quân đội Đức Quốc xã trong Chiến dịch Barbarossa. Trong tuần lễ đầu tiên của cuộc Chiến tranh Xô-Đức, tại đây
Bản đồ biển Baltic **Biển Baltic** (phiên âm: "Ban-tích") hay còn gọi là **Biển Đông** (tiếng Đức: _Ostsee_) là biển rìa lục địa được bao bọc bởi bán đảo Scandinavia, khu vực Trung Âu và
nhỏ|phải|[[HMS Hood (51)|HMS _Hood_, tàu chiến-tuần dương lớn nhất từng được chế tạo, lớn hơn mọi thiết giáp hạm Anh Quốc cho đến khi chiếc HMS _Vanguard_ đưa ra hoạt động vào năm 1946. Nó
nhỏ|300x300px| A1 gần [[Grudziądz, phần phía bắc (Gdańsk - Grudziądz). ]] nhỏ|300x300px| Bức ảnh năm 2005 về cây cầu đã hoàn thành một phần qua [[Wisła|sông Vistula ở Toruń - Czerniewice trên đường vòng Torun,
nhỏ|221x221px|[[Đường sắt Bắc Nam tại Việt Nam, hiện nay tuyến đường sắt chính này vẫn sử dụng loại khổ hẹp]] Một **đường sắt khổ hẹp** là một tuyến đường sắt có khổ đường hẹp hơn
**Đường cao tốc S3** (tiếng Ba Lan _Droga ekspresowa S3)_ là con đường lớn ở Ba Lan, được xây dựng để chạy từ Świnoujście trên biển Baltic qua Szczecin, Gorzow Wielkopolski, Zielona Góra và Legnica,
**Đường cao tốc S6** (ở Ba Lan _droga ekspresowa S6_) là một con đường lớn ở Ba Lan đã được lên kế hoạch chạy từ tuyến đường cao tốc A6 ở Szczecin, qua Goleniów ở
**Đường cao tốc S7** (bằng tiếng Ba Lan _Droga ekspresowa S7)_ là một con đường lớn ở Ba Lan đã được quy hoạch để chạy từ Gdańsk trên bờ biển Baltic qua Elblag, Warsaw, Radom,
**Chiến dịch Baltic** còn có tên gọi là "Chiến dịch tấn công chiến lược Baltic" đối với Hồng Quân, lực lượng đã thực hiện chiến dịch này. Chiến trường chủ yếu giữa Đức và Liên
**_Rạng Đông_** (tiếng Nga: **Авро́ра**, chuyển tự: **Avrora**) là một tàu tuần dương thuộc lớp _Pallada_ của Đế quốc Nga và Liên Xô, từng tham gia Chiến tranh Nga-Nhật, Chiến tranh Thế giới lần thứ
thumb|Cửa sổ kính màu của người Đức Baltic ở _Nhà Brömse_ (Brömsehaus) tại [[Lüneburg, Niedersachsen]] **Người Đức Baltic** ( hay , sau này gọi là ) là nhóm sắc tộc Đức cư trú ở vùng
**Lớp tàu chiến-tuần dương _Courageous**_ bao gồm ba chiếc tàu chiến-tuần dương được biết đến như là những "tàu tuần dương hạng nhẹ lớn" được chế tạo cho Hải quân Hoàng gia Anh Quốc. Trên
**Lớp tàu tuần dương _Kirov_ (Đề án 26)** là một lớp gồm sáu tàu tuần dương được đóng vào cuối những năm 1930 của Hải quân Liên Xô. Sau hai con tàu đầu tiên, giáp
**_Petropavlovsk_** (đổi tên thành **_Tallinn_** từ ngày 1 tháng 9 năm 1944) là một tàu tuần dương hạng nặng của Hải quân Liên Xô từng hoạt động trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Được
**Lớp tàu tuần dương _Prinz Adalbert**_ là một lớp tàu tuần dương bọc thép được Hải quân Đế quốc Đức (Kaiserliche Marine) chế tạo vào đầu những năm 1900. Hai chiếc thuộc lớp này đã
**_Prinz Eugen_** (Vương công Eugène) là một tàu tuần dương hạng nặng thuộc lớp _Admiral Hipper_ đã phục vụ cho Hải quân Đức Quốc Xã trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Được xem là
Biển Bothnia (màu xanh đậm) chính là nơi đội thợ lặn "Ocean X" phát hiện vật thể dị thường này. **Vật dị thường biển Baltic** liên quan đến việc giải thích hình ảnh sonar không
**_Deutschland_** (sau đổi tên thành **_Lützow_**), là chiếc dẫn đầu cho lớp tàu của nó đã phục vụ cho Hải quân Đức trước và trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nguyên được người Đức
**Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó với lịch sử của loài người. Trong nhiều nền văn hóa khác nhau thế giới, hình ảnh con
**Lớp tàu chiến-tuần dương _Moltke**_ là một lớp gồm hai tàu chiến-tuần dương "toàn-súng lớn" được Hải quân Đế quốc Đức chế tạo trong những năm 1909–1911. Gồm hai chiếc SMS _Moltke_ và SMS _Goeben_,
**_Admiral Scheer_** là một tàu tuần dương hạng nặng thuộc lớp _Deutschland_ đã phục vụ cùng Hải quân Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Nguyên được người Đức xếp lớp như
**Lớp tàu tuần dương K** là một lớp tàu tuần dương hạng nhẹ của Hải quân Đức được chế tạo trong giai đoạn giữa hai cuộc thế chiến. Lớp này bao gồm ba chiếc, được
**_Emden_** là một tàu tuần dương hạng nhẹ của Hải quân Đức, là chiếc duy nhất trong lớp của nó, và là tàu chiến đầu tiên được Đức chế tạo sau Chiến tranh Thế giới
**_Seydlitz_** là một tàu tuần dương hạng nặng được chế tạo cho Hải quân Đức Quốc xã trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, là chiếc thứ tư thuộc lớp _Admiral Hipper_ nhưng chưa bao
**_Nürnberg_** là một tàu tuần dương hạng nhẹ của Hải quân Đức thuộc lớp _Leipzig_ vốn còn bao gồm tàu tuần dương _Leipzig_. Được đặt tên theo thành phố Nuremberg, nó đã hoạt động trong
**Lớp tàu tuần dương _Admiral Hipper**_ là một loạt năm tàu tuần dương hạng nặng, trong đó ba chiếc đã phục vụ cùng Hải quân của Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ
**_Admiral Hipper_** (Đô đốc Hipper) là một tàu tuần dương hạng nặng của Hải quân Đức Quốc xã, là chiếc dẫn đầu của lớp tàu tuần dương _Admiral Hipper_ đã phục vụ trong Chiến tranh
**_Leipzig_** là một tàu tuần dương hạng nhẹ của Hải quân Đức, là chiếc dẫn đầu trong lớp của nó vốn còn bao gồm tàu tuần dương _Nürnberg_, và là chiếc tàu chiến thứ tư
là một cặp tàu tuần dương bọc thép lớn được đóng cho Hải quân Đế quốc Nhật Bản trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 20. Các tàu bắt đầu được đóng giữa cuộc
Đại Tây Dương trên bản đồ thế giới **Đại Tây Dương** (Tiếng Anh: _Atlantic Ocean_, chữ Hán: 大西洋) là đại dương lớn thứ 2 trên Trái Đất và chiếm khoảng 1/5 diện tích hành tinh
**Lớp tàu tuần dương _Roon**_ là lớp một lớp tàu tuần dương bọc thép gồm hai chiếc được Hải quân Đế quốc Đức chế tạo vào đầu Thế kỷ 20. Hai chiếc trong lớp, _Roon_
**Lớp tàu tuần dương _Deutschland**_ là một lớp bao gồm ba "tàu chiến bọc thép" (_Panzerschiffe_), một dạng của tàu tuần dương được vũ trang rất mạnh, do Hải quân Đức chế tạo, trong một
Trong kinh tế học, **đường cong Khaldun-Laffer** là sự miêu tả quan hệ giữa các mức thuế suất có thể với mức thu ngân sách nhà nước được tạo ra từ đó. Nó minh họa
**_Köln _** là một tàu tuần dương hạng nhẹ thuộc lớp tàu tuần dương K được Hải quân Đức đưa ra hoạt động giữa hai cuộc thế chiến. Nó đã phục vụ trong Chiến tranh
**_Königsberg_** là một tàu tuần dương hạng nhẹ thuộc lớp tàu tuần dương K được Hải quân Đức đưa ra hoạt động giữa hai cuộc thế chiến. Nó đã phục vụ trong Chiến tranh Thế
thumb|Bản đồ của chính phủ Latvia cho thấy đường hầm từ Helsinki tới Tallinn có thể kết nối với [[đường sắt Baltica.]] **Đường hầm nối Helsinki – Tallinn** là một dự án đường hầm đường
Trang cuối văn bản Hiệp ước không xâm phạm Đức – Xô ngày 26 tháng 8 năm 1939 (chụp bản xuất bản công khai năm 1946) **Hiệp ước Xô – Đức**, còn được gọi là
**Quá trình sụp đổ của Liên Xô** thành các quốc gia độc lập bắt đầu ngay từ năm 1985. Sau nhiều năm xây dựng quân đội Liên Xô và các chi phí phát triển trong
**SMS _Moltke**_ là chiếc dẫn đầu trong lớp tàu chiến-tuần dương _Moltke_ của Hải quân Đế quốc Đức, tên được đặt theo Thống chế Helmuth von Moltke, Tổng tham mưu trưởng quân đội Phổ vào
**Pyotr I** (), có sách viết theo tiếng Anh là **Peter I** hay tiếng Pháp là **Pierre I** (sinh ngày: 10 tháng 6 năm 1672 tại Moskva – mất ngày: 8 tháng 2 năm 1725
**Trận phòng thủ Pskov** là một hoạt động quân sự lớn của quân đội Đức Quốc xã và quân đội Liên Xô tại khu vực phía Nam hồ Chuskoye, tuyến sông Velikaya và thành phố
**_Bismarck_** là một thiết giáp hạm của Hải quân Đức, là chiếc dẫn đầu trong lớp cùng tên, được đặt theo tên vị Thủ tướng nổi tiếng trong thế kỷ 19: Otto von Bismarck, người
**Chiến tranh thế giới thứ nhất**, còn được gọi là **Đại chiến thế giới lần thứ nhất**, **Đệ nhất Thế chiến** hay **Thế chiến I**, là một cuộc chiến tranh thế giới bắt nguồn tại
nhỏ|300x300px| Ảnh chụp từ vệ tinh của hồ Oder - Wolin nằm ở phía đông của hai hòn đảo lớn tách vùng nước của đầm phá khỏi biển Baltic, hòn đảo phía tây là Usedom
**Ngày Âu Châu tưởng niệm các nạn nhân của chủ nghĩa Stalin và chủ nghĩa Quốc xã**, còn được biết tới như **Ngày dải băng Đen** tại một vài quốc gia, mà được cử hành
**Trận Raseiniai** (23–27 tháng 6 năm 1941) là một trận đấu xe tăng diễn ra giữa Tập đoàn quân thiết giáp số 4 của quân phát xít Đức với hai Quân đoàn cơ giới của