✨Nhóm ngôn ngữ Tây Iran
Nhóm ngôn ngữ Tây Iran là một nhánh của ngữ chi Iran, được ghi nhận có từ thời Ba Tư cổ (thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên) và Media.
Ngôn ngữ
Nhánh Tây Bắc là một quy ước cho các ngôn ngữ ngoài Tây Nam, nhưng không phải là một nhóm di truyền. Các ngôn ngữ như sau:
; Iran cổ đại
- Tây Nam: Ba Tư cổ
- Tây Bắc: Media
; Iran trung cổ
- Tây Nam: Ba Tư Trung cổ
- Tây Bắc: Parthia
; Neo-Iran
- Tây Bắc I
Kurd **Kurmanji Soran Nam Kurd Laki Zaza-Goran ** Tiếng Zaza (phương ngữ: Kirmanjki, Dimli) Tiếng Goran (phương ngữ: Hawrami, Bajelan) *** Tiếng Shaba - Tây Bắc II Baloch: Baloch,? Koroshi Khuri (Kavir) Tatic ** Tiếng Talysh Tati/Azari ? (Talysh? Tati?) Tafresh (chuyển tiếp) * Trung tâm/Cao nguyên trung tâm (Kermanic) ** Tây Bắc Tây Nam Đông Bắc **** Đông Nam
- Tây Bắc III Semnan Caspi
- Tây Nam Ba Tư (phương ngữ: Iran, Dari (Madaglashti), Tajik, Hazara, Aimaq, Sistan, Pahlavan, Dzhidi † (Judeo-Ba Tư), Judeo-Bukharic, Tat (Kavkaz), Judeo-Tat Persid ** Vịnh-Larestan
👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhóm ngôn ngữ Tây Iran** là một nhánh của ngữ chi Iran, được ghi nhận có từ thời Ba Tư cổ (thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên) và Media. ## Ngôn ngữ Nhánh Tây
**Nhóm ngôn ngữ Đông Iran** là một nhóm con của ngữ chi Iran nổi lên trong thời Iran Trung cổ (từ thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên). Tiếng Avesta thường được phân loại là
**Nhóm ngôn ngữ Pamir** là một nhóm mang tính địa lý-dân tộc trong nhóm ngôn ngữ Đông Iran, nói bởi người dân tại dãy núi Pamir, chủ yếu dọc theo sông Panj và các chi
__NOTOC__ **Nhóm ngôn ngữ Iran** là một nhánh của ngữ tộc Ấn-Iran thuộc ngữ hệ Ấn-Âu. Người nói các ngôn ngữ trong Nhóm ngôn ngữ Iran chủ yếu là các dân tộc Iran. Lịch sử
**Nhóm ngôn ngữ Yupik** là nhóm ngôn ngữ riêng biệt của vài dân tộc Yupik sống ở mạn tây và nam-trung tâm Alaska và đông bắc Siberia. Các ngôn ngữ Yupik khác nhau khó thông
**Ngữ chi Nuristan**, trước đây gọi là ngữ chi **Kafir**, là một trong ba nhóm trong ngữ tộc Ấn-Iran, cùng với hai ngữ chi Ấn-Arya và Iran đông người nói hơn nhiều. Ngữ chi này
[[Tập_tin:Language families of modern Asia.png|nhỏ|450x450px|ngữ hệ ở Châu Á ]] Có rất nhiều ngôn ngữ được sử dụng trên toàn Châu Á, bao gồm các ngữ hệ khác nhau. Các nhóm ngữ hệ chính được
Đây là danh sách các nước và vùng lãnh thổ theo **ngôn ngữ sử dụng**, hay ngôn ngữ nói. Do tính phổ biến của các ngôn ngữ khác nhau, nên việc xếp mục lục không
Trang này liệt kê **danh sách những ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới hiện nay**, tính cả số người nói bản địa và sử dụng làm ngoại ngữ. Xin lưu ý rằng danh
**Ngữ tộc German** (phiên âm tiếng Việt: **ngữ tộc Giéc-man**) là một nhánh của ngữ hệ Ấn-Âu, là các ngôn ngữ mẹ đẻ của hơn 500 triệu người chủ yếu ở Bắc Mỹ, châu Đại
nhỏ|Cung hoàng đạo bằng tiếng Khotan BLI6 OR11252 1R2 1 nhỏ|Những câu thơ tiếng Khotan BLE4 IOLKHOT50 4R1 1 nhỏ|Sách của Zambasta BLX3542 OR9614 5R1 1 **Tiếng Saka** là một ngôn ngữ thuộc nhóm ngôn
**Tiếng Ba Tư Iran** hoặc **Tây Ba Tư**, **Parsi** (tiếng Ba Tư: فارسی) là phương ngữ được sử dụng rộng rãi nhất của tiếng Ba Tư. Nó là ngôn ngữ chính thức của Iran và
**Tiếng Armenia Tây** (cách viết trong tiếng Armenia cổ điển: , _arevmdahayerēn_) là một trong hai dạng tiêu chuẩn của tiếng Armenia hiện đại, cái còn lại là Armenia Đông. Nó chủ yếu dựa trên
**Ngữ hệ Ấn-Âu** là một ngữ hệ lớn có nguồn gốc từ Tây và Nam đại lục Á-Âu. Nó bao gồm hầu hết ngôn ngữ của châu Âu cùng với các ngôn ngữ ở sơn
**Tiếng Talysh** (_Tolışi_ / Толыши / о ) là một ngôn ngữ Tây Bắc Iran được sử dụng ở mạn bắc của các tỉnh Gilan và Ardabil của Iran và đông nam của Cộng hòa
**Tiếng Parthia**, còn gọi là **tiếng Pahlavi Arsacid**, với nội danh **Pahlawānīg**, là một ngôn ngữ Iran Tây Bắc cổ đại nay đã mất, từng hiện diện ở Parthia, một vùng miền đông bắc cổ
**Tiếng Shabak** là một ngôn ngữ Ấn-Âu thuộc nhánh Zaza-Goran trong nhóm ngôn ngữ Iran Tây. Tiếng Shabak là ngôn ngữ của người Shabak sống ở vùng Mosul miền bắc Iraq. Nó gần gũi với
**Tiếng Kurd** (, ) là một dãy phương ngữ gồm các phương ngữ và ngôn ngữ liên quan đến nhau được nói bởi người Kurd ở Tây Á. Tiếng Kurd bao gồm ba nhóm phương
nhỏ|Bản đồ đường đồng ngữ tại [[quần đảo Faroe]] **Đường đồng ngữ**, còn gọi là **đồng ngữ tuyến**, là đường trên bản đồ phương ngữ khoanh vùng phổ biến của một hiện tượng ngôn ngữ,
**Tiếng Khalaj** là một ngôn ngữ Turk được sử dụng ở Iran. Mặc dù chứa nhiều yếu tố Turk cổ, nó đã bị Ba Tư hóa nhiều. Năm 1978, nó được nói bởi 20.000 người
**Tiếng Ả Rập** (, **' hay **' ) là một ngôn ngữ Trung Semit đã được nói từ thời kỳ đồ sắt tại tây bắc bán đảo Ả Rập và nay là _lingua franca_ của
**Tiếng Qashqai** (قاشقای ديلى, cũng viết là **Qashqay,** **Kashkai,** **Kashkay,** **Qašqā'ī** và **Qashqa'i)** là một ngôn ngữ Oghuz nói bởi người Qashqai, một nhóm dân tộc sống chủ yếu ở tỉnh Fars, miền nam Iran.
thumb|Tuần hành ngày 21 tháng 2 năm 1952 tại [[Dhaka]] **Phong trào ngôn ngữ Bengal** là một phong trào chính trị tại Đông Bengal (nay là Bangladesh) chủ trương công nhận tiếng Bengal là một
**Người Kurd ở Iran** là người Iran gốc Kurd, người nói tiếng Kurd như ngôn ngữ đầu tiên của họ. Người Kurd là nhóm sắc tộc lớn thứ ba ở Iran sau người Ba Tư
phải|Phân phối các nhóm ngôn ngữ chính của Châu Âu **Nhóm dân tộc châu Âu** chủ yếu là các nhóm dân tộc nói ngữ hệ Ấn-Âu. Ngoài ra còn có các nhóm dân tộc sử
**Ngữ hệ Kartvelia** () (cũng được gọi là **ngữ hệ Iberia** và trước đây là **ngữ hệ Nam Kavkaz**) là một ngữ hệ bản địa vùng Kavkaz và được nói chủ yếu tại Gruzia, với
**Tiếng Sindh** (tiếng Sindh: سنڌي, chữ Devanagari: सिन्धी, Sindhī) là ngôn ngữ của vùng Sindh của Pakistan và là một trong 23 ngôn ngữ được công nhận theo Hiến pháp Ấn Độ. Tiếng Sindh ước
**Người Kurd** (, کورد, hay , ) là một dân tộc tại vùng Trung Đông, chủ yếu cư trú tại một vùng đất kéo dài từ đông và đông nam Thổ Nhĩ Kỳ (Bắc Kurdistan),
**Iran** ( **' ), quốc hiệu là **Cộng hòa Hồi giáo Iran** ( **' ), còn được gọi là **Ba Tư** (Persia), là một quốc gia tại khu vực Tây Á. Iran có biên giới
**Lịch sử Iran** hay còn được gọi là **lịch sử Ba Tư**, là lịch sử bao gồm nhiều đế quốc khác nhau trong suốt nhiều thiên niên kỷ qua tại Cao nguyên Iran và các
**Tây Á** hoặc **Tây Nam Á** là tiểu vùng cực tây của châu Á. Khái niệm này được sử dụng hạn chế do nó trùng lặp đáng kể với Trung Đông (hay Cận Đông), khác
**Tiếng Bulgar** (còn viết là _Bolğar_, _Bulghar_) là một ngôn ngữ Turk đã tuyệt chủng. Ngôn ngữ này được đặt theo tên người Bulgar, một liên minh bộ lạc đã dựng nên nhà nước Bulgar
**Cạnh tranh ảnh hưởng giữa Ả Rập Xê Út và Iran** (đôi khi được gọi là Chiến tranh Lạnh Ả-rập Xê-út – Iran hay Chiến tranh Lạnh ở Trung Đông) là cuộc đấu tranh đang
**Tiếng Kurmanji** (, có nghĩa là **_ngôn ngữ Kurd_**), cũng được gọi là **tiếng Kurd Bắc**, là phương ngữ miền bắc của tiếng Kurd, được sử dụng chủ yếu ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ,
**Người Ossetia** hoặc **người Osset** (tiếng Ossetia: ир, ирæттæ; _ir, irættæ_; và дигорӕ, дигорӕнттӕ, _digoræ, digorænttæ_) là một dân tộc bản địa thuộc Nhóm sắc tộc Iran, cư trú chủ yếu tại vùng được gọi
**Người Tajik** (: _Tājīk_, ) là một dân tộc thuộc Nhóm sắc tộc Iran có vùng cư trú truyền thống ở Trung Á, gồm Tajikistan, Afghanistan và Uzbekistan, Nga và Trung Quốc. Tajik là dân
**Các dân tộc Iran** hay **các dân tộc Iranic** là nhóm dân tộc ngôn ngữ Ấn-Âu đa dạng, được xác định theo việc sử dụng các ngôn ngữ Iran và các điểm tương đồng văn
thumb|Một văn bản tiếng Sogdia (thế kỷ IX-XIII) thumb|Tăng lữ [[Mani giáo chép kinh tiếng Sogdia, ở Khocho, bồn địa Tarim, thế kỷ VIII-IX]] thumb|Một mẫu lụa [[thổ cẩm Sogdia, chừng năm 700.|upright]] thumb|Người Sogdia
**Tiếng Bengal**, cũng được gọi là **tiếng Bangla** ( ), một ngôn ngữ Ấn-Arya được nói tại Nam Á. Đây là ngôn ngữ chính thức và ngôn ngữ quốc gia của Cộng hòa Nhân dân
**Ngữ hệ Kavkaz** phân bố chủ yếu ở khu vực nằm giữa biển Đen và biển Caspian, tập trung nhất ở vùng núi Kavkaz nên được gọi là ngữ hệ Kavkaz Ngữ hệ Kavkaz có
right|thumb|Khu vực có người nói tiếng Yaghnob **Tiếng Yaghnob** là một ngôn ngữ Iran Đông nói trong thung lũng thượng lưu sông Yaghnob ở vùng Zarafshan của Tajikistan. Đây là ngôn ngữ của người Yaghnob
thumb|Các nhóm sắc tộc theo ngôn ngữ Thái Lan năm 1974 thumb|Biểu đồ thể hiện dân số của Thái Lan. Vương quốc Thái Lan có khoảng 70 dân tộc, trong đó có 24 nhóm người
**Tiếng Tân Aram Assyria** hoặc đơn giản là **tiếng Assyria** (0 hoặc _Sūreṯ_) còn được gọi là **tiếng** **Syria**, **tiếng Syria Đông** và **tiếng Syria hiện đại**, là một ngôn ngữ Aram trong ngữ tộc
**Tiếng Kalash** (nội danh **Kalashamondr**) là một ngôn ngữ Dard thuộc ngữ chi Ấn-Arya, ngữ tộc Ấn-Iran, được người Kalash nói. Tiếng Kalash có hệ thống ngữ âm khác thường do nó phân biệt nguyên
**Tiếng Zaza** - còn gọi là **tiếng Kirmanj**, **tiếng Kird** hoặc **tiếng Diml** - là ngôn ngữ được nói chủ yếu ở phía đông Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếng Zaza là một phần của nhóm Tây,
**Tiếng Baloch** () là một ngôn ngữ thuộc phân nhóm Tây Bắc, ngữ chi Iran. Nó là ngôn ngữ chính của người Baloch, tại Balochistan. ## Ngữ âm ### Nguyên âm Hệ thống nguyên âm
**Tiếng Lur** là một ngôn ngữ Iran được nói bởi người Lur tại khu vực Tây Á. Tiếng Lur được tạo nên từ năm nhóm phương ngữ gồm Feyli, Laki và Nam. thumb|Bản đồ các
**Tiếng Gujarat** (ગુજરાતી _Gujrātī_?) là một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Indo-Arya, ngữ tộc Indo-Iran của ngữ hệ Ấn-Âu. Ngôn ngữ này có nguồn gốc từ một ngôn ngữ
**Tiếng Kazakh** (, қазақша, __, _qazaqşa_, , _قازاقشا_; phát âm ) là một ngôn ngữ Turk thuộc về nhánh Kipchak (hay Turk Tây Bắc), và có quan hệ gần với tiếng Nogai, tiếng Kyrgyz, và
**Tiếng Hindko** ( ALA-LC:) là thuật ngữ bao quát cho một nhóm phương ngữ của tiếng Lahnda (Punjab Tây) được nói bởi các dân tộc khác nhau tại một số khu vực ở tây bắc