Lịch sử Việt Nam qua chính sử Trung Hoa (Tống sử, Nguyên sử, Minh sử, Thanh sử cảo)
Tác giả: Cao Tự Thanh (dịch và giới thiệu)
… Mặc dù còn phải tìm hiểu rất nhiều sử sách khác và từ nhiều nguồn khác, một số tư liệu về lịch sử Việt Nam chỉ qua vài bộ chính sử Trung Hoa trên đây cũng đã cho thấy nguồn sử liệu về Việt Nam ở nước ngoài cần được quan tâm toàn diện và thích đáng hơn nữa, và bởi vì việc biên soạn một bộ tín sử về lịch sử Việt Nam nói chung trong đó có lịch sử mười thế kỷ sau thời Bắc thuộc nói riêng hiện nay vẫn chỉ mới trong giai đoạn bắt đầu.
Lời nói đầu:
Từ trước Công Nguyên, người Việt cổ ở Việt Nam đã có lãnh thổ và tổ chức xã hội của m.ình, nhà nước sơ khai và ký ức tập thể của m.ình, tuy nhiên con đường trở thành một quốc gia của cộng đồng này lại là một con đường quá đỗi gian nan. Không chỉ lãnh thổ bị thôn tính, tổ chức xã hội bị tàn phá, nhà nước sơ khai bị thủ tiêu, mà cả ký ức tập thể cũng bị chia cắt, hủy diệt trở thành manh mún, tàn khuyết. Trong suốt cả ngàn năm Bắc thuộc, lịch sử của cộng đồng người Việt cổ chỉ được ghi chép bởi các sử gia Trung Hoa, mà nhiều lý do những ghi chép ấy cũng rất thiếu sót và phiến diện, nên không lạ gì mà sau khi giành được độc lập vào thế kỷ X, mặc dù có nhiều nỗ lực, chính quyền và trí thức Việt Nam thời phong kiến vẫn không thể xây dựng được bộ thông sử khả tín của Việt Nam dưới thời Bắc thuộc. Phần Tiền biên trong hai bộ thông sử quan trọng ở Việt Nam là Đại Việt Sử ký toàn thư và Khâm định Việt sử thông giám cương mục cho thấy điều đó.
Nhưng phần Chính biên của hai bộ thông sử nói trên cũng không mấy khả quan. Các sử gia từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX gặp quá nhiều trở ngại mà trước hết là chiến tranh tàn phá sử liệu. Trong mười thế kỷ, từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX, không thế kỷ nào ở Việt Nam không có chiến tranh, cả chiến tranh với nước ngoài lẫn nội chiến hay xung đột quân sự giữa các lực lượng đối lập với nhau trong nước. Trước thế kỷ XX, cả ba trung tâm chính trị - văn hóa lớn ở Việt Nam là Thăng Long (Hà Nội), Phú Xuân - Thuận Hóa (Huế) và Gia Định (Sài Gòn) cũng không ít lần bị chiến tranh trực tiếp tàn phá. Quốc gia phong kiến Việt Nam phát triển một phần nhờ chiến tranh, nhưng sử học truyền thống Việt Nam lại thiếu sót một phần ví chiến tranh… Quyển Lịch sử Việt Nam qua chính sử Trung Hoa này góp phần bổ sung những thiếu sót ấy trước hết về mặt tư liệu.
Chính sử Trung Hoa tức Nhị thập tứ sử (Hai mươi bốn bộ sử), gồm chính sử các triều đại ở Trung Quốc được xác định trong đời Càn Long nhà Thanh tức Sử ký, Hán thư, Hậu Hán thư, Tam quốc chí, Tấn thư, Tống thư, Nam Tề thư, Lương thư, Trần thư, Ngụy thư, Bắc Tề thư, Chu thư, Tùy thư, Nam sử, Bắc sử, Cựu Đường thư, Tân Đường thư, Cựu Ngũ đại sử, Tân Ngũ đại sử, Tống sử, Liêu sử, Kim sử, Nguyên sử, Minh sử. Đến đầu thế kỷ XX, chính quyền Trung Hoa Dân quốc chính thức thừa nhận thêm bộ Tân Nguyên sử của Kha Thiệu Mân, đưa con số chính sử lên thành hai mươi lăm bộ (Nhị thập ngũ sử). Ngoài ra còn có Thanh sử cảo do Thanh sử quán thành lập đầu thời Dân quốc tập hợp những ghi chép về lịch sử thời Thanh biên soạn, tuy không được coi là chính sử, nội dung cũng có rất nhiều sai lầm thiếu sót nhưng vẫn là một nguồn sử liệu quan trọng đã được nhiều người tham khảo và sử dụng. Quyển Lịch sử Việt Nam qua chính sử trung Hoa này giới thiệu những ghi chép có quan hệ với lịch sử Việt Nam trong bốn bộ Tống sử, Nguyên sử, Minh sử và Thanh sử cảo.
Về thể tài, bốn bộ sử nói trên theo khung biên soạn thống nhất của sử học truyền thống Trung Hoa, đều gồm bốn phần lớn là Bản kỷ, Chí, Biểu và Liệt truyện, trong đó những ghi chép có liên quan đến lịch sử Việt Nam chủ yếu nằm trong Bản kỷ và Liệt truyện. Trong quyển sách này, tư liệu trong mỗi bộ sử nói trên cũng đều được chia làm ba phần, phần I là truyện về Việt Nam trong Liệt truyện, phần II là những ghi chép có liên quan tới Việt Nam trong Bản kỷ, phần III là truyện về một số nhân vật Trung Quốc có liên quan tới lịch sử Việt Nam trong Liệt truyện. Riêng phần II chủ yếu là những sự kiện rời rạc được ghi chép ngắn gọn, nên quyển sách tổ chức thành những “điều” đánh số thứ tự từ 001 trở đi để người đọc tiện theo dõi.
Ngoài ra quyển sách còn có hai Phụ lục. Phụ lục I là bài chế văn của vua Gia khánh phong vương cho vua Gia Long do chúng tôi phục hồi nguyên bản chữ Hán và phiên dịch, chú thích, đã công bố trên tạp chí Nghiên cứu và phát triển (Huế) số 5 (131), 2016, cũng phù hợp với nội dung của quyển sách nên đưa in lại để người đọc tiện tham khảo. Phụ lục II là bảng đối chiếu niên hiệu và năm âm – dương lịch kèm danh sách các vị vua theo miếu hiệu, giúp đối chiếu và tra cứu niên hiệu của các chính quyền ở Việt Nam và Trung Quốc. Vì nội dung sách bắt đầu từ thời Tống và dừng lại ở thời Thanh, nên bảng này bắt đầu từ năm Tống Thái tổ lên ngôi (960) và dừng lại ở Cách mạng Tân Hợi (1912).
Ngoài Thanh sử cảo theo bản in lần thứ sáu của Trung Hoa thư cục, Bắc Kinh, 2003, các bản Tống sử, Nguyên sử, Minh sử mà quyển sách dung để phiên dịch và giới thiệu đều thuộc bộ Nhị thập tứ sử, bản in thu nhỏ (xúc ấn bản) của Trung Hoa thư cục, Bắc Kinh, 1997, ba bản này đều có phần hiệu khám. Các chú thích trong bản dịch do đó ngoài việc đánh số (1), (2) theo thông lệ còn có những chú thích kèm thêm dấu hoa thị, ví dụ (1*) tức có sử dụng phần hiệu khám của nguyên bản.
Nhìn chung những ghi chép có liên quan tới lịch sử Việt Nam trong các phần Bản kỷ, Liệt truyện của Tống sử, Nguyên sử, Minh sử và Thanh sử cảo đều có nhiều sai sót, dĩ nhiên không thể nhất nhất nêu ra nhưng có những chỗ cần phải chú thích hay điều chỉnh ở đây chủ yếu là các thư tịch Việt Nam như Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sỹ Liên, Đại Việt thông sử của Lê Quí Đôn, Việt sử tiêu án của Ngô Thì Sỹ, Lịch triều hiến chương loại chí (Bang giao chí) của Phan Huy Chú, Đại Nam Liệt truyện Tiền biên, Đại Nam Thực lục Tiền biên, Đại Nam Thực lục Chính biên, Khâm định Việt sử thông giám cương mục của Quốc sử quán triều Nguyễn, Việt sử cương mục tiết yếu của Đặng Xuân Bảng…
Có vài điều cần nói thêm. Mặc dù tên sách là Lịch sử Việt Nam qua chính sử Trung Hoa, nhưng quyển sách này chỉ mới giới thiệu được tư liệu trong vài bộ chính sử của Trung Quốc từ Tống sử trở đi. Tư liệu trong các bộ sử trước đó cần có thời gian cũng như nhiều điều kiện khác mới có thể tiến hành phiên dịch và giới thiệu, nếu nói đây là một món nợ thì chúng tôi xin phép người đọc được trả sau. Bên cạnh đó, chữ Hán văn ngôn trong bốn bộ sử này được viết bởi nhiều sử gia từ các thời Nguyên Minh Thanh đến thời Dân quốc, sự đa dạng về tập quán và phong cách ngôn ngữ là một thực tế không dễ nắm bắt, bản dịch vì thế chắc chắn có nhiều lầm lẫn sai sót, nên chúng tôi luôn mong chờ người đọc chỉ giáo thêm cho.
Sau cùng, từ 2005 khi biết chúng tôi có ý định tiến hành quyển sách này nhưng gặp khó khăn về tư liệu, Giáo sư Li Tana ở Australia đã ân cần khuyến khích và hào sảng gửi mua ở Trung Quốc tặng cho bộ Nhị thập tứ sử, tiếc là vì nhiều lý do nên ngoài vài bài viết rải rác đến nay chúng tôi mới làm được điều m.ình mong muốn. Cho nên nhân dịp quyển sách được xuất bản, tôi muốn qua đây gởi tới chị lời cám ơn chân thành về việc đã nhiệt tình giúp đỡ một người học sử ở Việt Nam tìm hiểu thêm lịch sử Việt Nam.
Tháng 11.2018
Cao Tự Thanh
Mười thế kỷ Việt Nam trong chính sử Trung Hoa
Việc tìm hiểu lịch sử Việt Nam có một tầm qua trọng không cần phải bàn cãi, tuy nhiên từ một cái nhìn trực quan vẫn có thể nói rằng thư tịch lịch sử thời phong kiến hiện vẫn còn nhiều khoảng trống đáng nghi ngại. Chỉ nói riêng việc phản ảnh lịch sử Việt Nam trước thế kỷ XX thì hai bộ thông sử lớn của Việt Nam là Đại Việt Sử ký toàn thư và Khâm định Việt sử thông giám cương mục về cơ bản cũng không đáp ứng được yêu cầu trước hết về mặt tư liệu. Trong khi đó, thư tịch của một quốc gia láng giềng lâu đời là Trung Quốc chỉ nói trong phạm vi các bộ chính sử truyền thống cũng có không ít ghi chép về lịch sử Việt Nam trước thế kỷ XX. Nếu thừa nhận việc thu thập sử liệu về Việt Nam từ nguồn thư tịch của nước ngoài trong hoàn cảnh thông tin và kỹ thuật hiện nay đã trở thành điều khả thi , thì việc tìm hiểu Lịch sử Việt Nam trong mười thế kỷ sau thời Bắc thuộc đến trước thời Pháp thuộc qua chính sử Trung Hoa lại càng là điều cấp thiết.
Cũng như trong nhiều thư tịch lịch sử, lịch sử Việt Nam trong chính sử Trung Hoa hàm chứa hai lịch sử: Lịch sử quan hệ Việt Nam – Trung Quốc trong đó nổi bật là quan hệ giữa các chính quyền của hai nước và lịch sử nhận thức của các chính quyền mà đại diện là nhiều thế hệ sử gia Trung Quốc về lịch sử ấy. Nhìn từ góc độ tính mục đích, sử liệu về Việt Nam ở đây được thu thập, giới thiệu chủ yếu nhằm tổng kết lịch sử quan hệ với các chính quyền ở Việt Nam của từng triều đại, tuy nhiên để nhận thức quá trình tương tác thì phải xác nhận chủ thể đối tác, nên việc tổng kết lịch sử bang giao với Việt Nam không thể tách rời việc giới thiệu lịch sử hình thành và hoạt động của các chính quyền ở Việt Nam. Việc phản ánh lịch sử Việt Nam ở đây do đó là một kết quả tự nhiên mang yếu tố ngẫu nhiên nằm ngoài mục tiêu của những người biên soạn, nhưng chính nhờ vậy mà nó lại ít nhiều mang tính khách quan. Cho nên đối với việc tìm hiểu lịch sử Việt Nam, ghi chép trong các bộ Tống sử, Nguyên sử, Minh sử và Thanh sử cảo của Thanh sử quán thời Dân quốc mặc dù có không ít sai lầm thiếu sót vẫn là một hệ thống sử liệu bổ sung mang tính gợi mở. Trong ý nghĩa này, việc tìm hiểu nội dung và tính chất, đặc điểm và giá trị của hệ thống sử liệu ấy là vấn đề cần được đặt ra.
LIÊU TRAI CHÍ Dị có nghĩa là tập hợp những câu chuyện quái dị chép ở căn nhà tạm, bao gồm nhiều truyện ngắn đã được nhiều dịch giả của Việt Nam như: Nguyễn Huệ Chi,
Tên sách: Bài tập Toán học cao cấp Tập hai - Giải tích Tác giả: GS.TS. Nguyễn Đình Trí (Chủ biên) - PGS.TS. Trần Việt Dũng - PGS.TS. Trần Xuân Hiển - PGS.TS. Nguyễn Xuân
Tấn An là câu chuyện tình yêu giữa Tấn An và Lê Sương. Lê Sương là nữ tướng quân trấn giữ vùng biên cương, tính cách mạnh mẽ, thông minh, từ nhỏ đã được nuôi
Anna Karenina - Tập 2 (Tái Bản 2023) “Tất nhiên, bao giờ lão ta chả có lý, lão ta là người ngoan đạo, cao thượng mà! Thật là một con người đê tiện và bỉ
Cuốn tự truyện Thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm của tác giả Kim Woo Choong là cuốn sách của một nhà kinh doanh nổi tiếng - cựu Chủ
1/ Khi Tớ Lên 9 - Từ Điển Cảm Xúc Dành cho các bạn nhỏ đang ở độ tuổi tiểu học đầu cấp THCS. Những nhà nghiên cứu và quan tâm tới tâm lý trẻ
33 Chiến Lược Của Chiến Tranh. Bạn có từng cảm thấy cuộc đời giống như một trận chiến không tiếng súng? Trong một thế giới cạnh tranh liên tục, mỗi mối quan hệ, công việc
Ruột Ơi Là Ruột Ruột Oi Là Ruột mời gọi chúng ta khám phá một trong những cơ quan phức tạp nhất, quan trọng nhất và có thể nói là diệu kỳ nhất trong cơ
1. Nội dung sách: "Sách - 5000 từ vựng tiếng Trung thông dụng nhất" theo khung đề thi từ HSK1 - 6 cung cấp đầy đủ lượng từ vựng cần thiết giúp việc học từ
Combo Bài Học Kinh Doanh Hay : Nghệ Thuật Kinh Doanh Của Người Do Thái + Trí Tuệ Do Thái ( Tặng Kèm Bookmark Thiết Kế ) Hai cuốn sách thật sự là quyển sách
Kính Vạn Hoa Tập 6 (Tái Bản 2018) “Kính Vạn Hoa” là tác phẩm công phu nhất trong sự nghiệp của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, được trẻ em Việt Nam nhiều thế hệ yêu
Putin - Logic Của Quyền Lực Từ một nhân viên tình báo đối ngoại làm thế nào để Putin trở thành Tổng thống Nga, người đàn ông quyền lực nhất thế giới? Và, con người
Làm Việc Nhóm 101 – Những Điều Nhà Lãnh Đạo Cần Biết Làm việc nhóm luôn là cốt lõi của những thành tựu vĩ đại. Muốn làm việc nhóm tốt bạn phải giải quyết hết
Sách- Kinh Diệu Pháp Liên Hoa Dịch Giả : HT Thích Trí Tịnh Năm xuất bản :2021 Nhà Xuất Bản Tôn Giáo Số Trang :605 Nhà phát hành : Công ty TNHH TM-DV-VH Hương Trang
Không ai tốt bằng bạn và không ai thông minh hơn bạn. Những người thành công đơn giản là những người bình thường đã luyện tập và áp dụng thành công 21 nguyên tắc này
Với những khó khăn trên thị trường tài chính gần đây, việc thẩm định tín dụng, kiểm soát rủi ro tín dụng được các ngân hàng hết sức quan tâm. Thời gian qua Chính phủ,
Chính Trị Đảng Phái Tại Hoa Kỳ “Chính Trị Đảng Phái Tại Hoa Kỳ” (tên tiếng anh: “Parties Politics in America”) là cuốn giáo trình kinh điển về các đảng chính trị, được sử dụng
Vị giám đốc một phút - Cuốn sách quản lý nổi tiếng nhất mọi thời đại Với hàng triệu bản được bán ra, "Vị giám đốc một phút" được xếp hạng là một trong những
Bạn có thích robot không? Bạn có yêu khoa học không? Bạn có ấp ủ ước mơ lớn lên sẽ trở thành một chuyên gia sáng chế robot, chinh phục những công nghệ tân tiến
Súng, Vi Trùng Và Thép "Bàn tay của diễn trình lịch sử từ 8.000 năm trước vẫn đang đè nặng lên chúng ta." Cuốn sách giải thích vì sao các nền văn minh Á –
Tập tô màu là hoạt động ưa thích của các bé. Hoạt động này không những giúp rèn luyện đôi tay khéo léo, đức tính kiên trì mà còn có thể bồi dưỡng cho bé
Thời trước, người Việt dùng chữ Nho cho ngôn ngữ văn chương, học thuật và chữ Nôm để ghi chép tiếng nói thông tục, hàng ngày. Từ khi người Pháp vào, họ muốn loại bỏ
Nước ta là một quốc gia sản xuất và tiêu thụ xe máy rất nhiều. Do nhu cầu sử dụng ngày càng tăng cao kéo theo nhu cầu về sửa chữa, bảo dưỡng xe máy
Nước Anh Qua Các Thời Đại - Từ Cuộc Chiến Chống Julius Caesar Tới Đế Chế Toàn Cầu Nước Anh qua các thời đại là một thiên sử thi sống động về hành trình hình
Trong cơ chế hội nhập kinh tế toàn cầu, đối tác đòi hỏi các nhà sản xuất kinh doanh không chỉ có chất lượng hàng hoá cao, giá thành rẻ mà còn đòi hỏi phải
Hành trang cho bé vào lớp 1 - Vở bé học tiếng Việt (Quyển 1) là cuốn sách giúp các bé chuẩn bị vào lớp 1 làm quen với chương trình học tiểu học. Nội
MÔ TẢ SẢN PHẨM Cuốn Hướng Dẫn Giải Bài Tập Khoa Học Tự Nhiên Lớp 7(KN) nhằm giúp học sinh lớp 7 phát triển và nâng cao kiến thức về môn học. Cuốn sách là
“Tôi thích đi dưới mưa để không ai nhìn thấy tôi đang khóc.” Bộ sách chân dung – Những người thay đổi thế giới cung cấp rất nhiều thông tin thú vị và tuyệt vời
Lo âu là cảm giác mà chúng ta trải qua trước một sự kiện căng thẳng – nói cách khác, đó là phản ứng của chúng ta đối với một điều gì đó chưa xảy
Combo Nói Nhiều Không Bằng Nói Đúng - 36 Bí Quyết Để Có Nhân Duyên Tốt + Khéo Ăn Nói - Sẽ Có Được Thiên Hạ (2018) + Hài Hước Một Chút Thế Giới Sẽ
Cú Ngoặt Bóng Của Tôi - Tự Truyện Johan Cruyff Đây là cuốn tự truyện của huyền thoại bóng đá Hà Lan Johan Cruyff, người mà cuộc đời và phong cách đã ảnh hưởng lớn
Sách - Hướng dẫn ôn tập và làm bài thi môn văn nghị luận xã hội (dùng chung các bộ sgk hiện hành) - HA Nếu như các năm trước, đề thi theo chương trình
Who? Chuyện Kể Về Danh Nhân Thế Giới: Jane Goodall Lời nói đầu/Giới thiệu sách Bộ truyện tranh “Chuyện Kể Về Danh Nhân Thế Giới” bao gồm các chính trị gia, nhà ngoại giao, doanh
NHỮNG KINH NGHIỆM QUÝ BÁU VÀ NHỮNG Ý TƯỞNG ĐỘC ĐÁO CỦA 50 CEO HÀNG ĐẦU THẾ GIỚI GIÚP BẠN THÀNH CÔNG TRONG CÔNG VIỆC "Dare To Lead là một cuốn sách có giá trị
Truyện Cổ Grim - Những Nhạc Công Thành Bơ-rêm Gần hai thế kỷ đã qua, truyện cổ Grim vẫn luôn là một trong những tác phẩm mà trẻ em trên khắp thế giới đều yêu
Tiếng Anh Happy Hearts 3 - Workbook Tiếng Anh Happy Hearts là bộ giáo trình dành cho trẻ từ 3 – 6 tuổi. Bộ giáo trình đưa trẻ đến thế giới phiêu lưu và học
Tây Du Hí 6 – Thần linh hay yêu quái? Bị giam cầm dưới Ngũ Hành Sơn 500 năm, cuối cùng Tôn Ngộ Không được Đường Tăng giúp xé bỏ phong ấn. Nhưng con khỉ
Bộ sách Mẹ Các Nước Dạy Con Trưởng Thành nằm trong Tủ Sách Làm Cha Mẹ. Đây là bộ sách để các bậc phụ huynh có thể tham khảo cách dạy dỗ và nuôi nấng
Hai cuốn sách của Mike Rohde giúp bạn tìm hiểu kỹ càng hơn về Sketchnote lý thuyết đưa ra các kỹ thuật sketchnote và cách kết hợp chúng trong quá trình ghi chú để giúp
THÔNG TIN TÁC PHẨM - Tên tác phẩm: Combo 4 Cuốn Tứ Thư: Đại Học + Luận Ngữ + Trung Dung + Mạnh Tử - Tác giả: Chu Hy - Thương Hiệu: SBOOKS - Nhà
Tứ Thư Lãnh Đạo - Thuật Xử Thế (Tái Bản) Từ ngàn xưa, người phương Đông luôn quan niệm rằng: Người lãnh đạo nhất thiết phải hội tụ “ thuật lãnh đạo, thuật quản trị,
Công ty phát hành: Nhân Trí Việt Tác giả: Hân Vi Năm Xuất Bản: 03-2011 Kích thước: 16.6 x 22.3 cm Nhà Xuất Bản Tổng hợp Loại bìa: Bìa mềm Số trang: 159 GIỚI THIỆU
Tập sách “ Tìm hiểu văn hóa phương Đông – Ngày lành tháng tốt năm Canh Tý – 2020” quý độc giả đang cầm trên tay là một tập hợp mà chúng tôi sưu tầm,
Kinh Tế Thành Viên Nền kinh tế thành viên là quyển sách được viết bởi một chuyên gia tư vấn, cuốn sách đột phá này sẽ cho bạn thấy làm thế nào để biến những
100 Bí Quyết Nuôi Dạy Con Trai Thành Công Nếu bạn muốn con trai khi lớn lên trở thành người biết quan tâm đến người khác, tự tin, can đảm đón nhận trách nhiệm,
Sách - Giáo Trình Autocad Phần Nâng Cao (Lý Thuyết - Thực Hành) Tác giả Phạm Quang Hân - Trần Tường Thụy Nhà xuất bản NXB Thanh Niên Đơn vị phát hành Công ty TNHH
Hành Trình Biến Những Điều Tưởng Như Không Thể Thành Có Thể Chủ đề: Khởi nghiệp Hai nội dung chính: Một là kinh nghiệm sống và phát triển bản thân; hai là kinh nghiệm khởi
Nếu ĐẮC NHÂN TÂM là cuốn sách kinh điển giúp bạn thay đổi cuộc đời và đưa bạn đến thành công, thì QUẲNG GÁNH LO VÀ VUI SỐNG của dịch giả Nguyễn Hiến Lê chính
Những Người Tiên Phong “Biệt đội” tin tặc, thiên tài và dị nhân tin học đã tạo nên cuộc cách mạng kỹ thuật số như thế nào” Những người tiên phong là thiên sử thi
Với mục tiêu là phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh, cũng như hỗ trợ quý thầy cô và các bậc phụ huynh có thêm tài liệu hướng dẫn các em học tốt
Giáo dục an toàn cho trẻ luôn là một phần rất quan trọng trong cuộc sống, tuy nhiên, dạy như thế nào để giúp trẻ có thể ghi nhớ và ứng dụng lại là điều
ĐỪNG CHỈ TẬP TRUNG VÀO CÂU CHUYỆN TUYỆT VỜI - HÃY ĐẢM BẢO LÀ BẠN CŨNG CÓ MỘT QUAN ĐIỂM RIÊNG Ngày nay, hơn bao giờ hết, diều quan trọng là bạn phải có nhiều
Được xưng tụng là tuyệt tác binh thư hàng đầu của thế giới cổ đại, binh thư kinh điển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại, Tôn Tử binh pháp là một cuốn cổ
Khởi Nghiệp Tinh Gọn, Mở Rộng Linh Hoạt, Tăng Trưởng Giống như con người, doanh nghiệp cũng sống một cuộc đời riêng với đầy đủ quá trình hình thành và phát triển. Vòng đời của
Sách - Tin Vào Chính Mình Sức Mạnh Của Sự Tự Khẳng Định - I Cant Do It (Sách Song Ngữ) First News Tin Vào Chính Mình hướng dẫn bạn tập trung vào thái độ
Mỗi người có tính cách, phẩm chất đạo đức, năng lực khác nhau. Có người tính ôn hòa, trầm tĩnh, có người tính mạnh mẽ, quyết đoán. Có người hiền hậu, trung thực; có người
Combo Một Đời Quản Trị và Một Đời Thương Thuyết ( Tặng Kèm Sổ Tay ) Bản đặc biệt tặng kèm sổ tay, mẫu ngẫu nhiên và số lượng có hạn. Một Đời Quản Trị
“Sống trong thực tại” là chủ đề cuốn sách và cũng là chủ đề buổi nói chuyện giao lưu với các doanh nhân của HT.Viên Minh - tác giả quyển sách nêu trên, diễn ra
Sách - Tự Tin Tung Sản Phẩm Chinh Phục Thị Trường 1 - Cuốn Sách Có Gì Đặc Biệt Những điểm độc đáo nhất về cách chọn chủ đề, triển khai nội dung, case-study, văn
Chúng ta đang sống trong thời đại ngập tràn tin tức. Nhờ những tiến bộ công nghệ, việc tiếp cận tin tức ngày nay chưa bao giờ dễ dàng đến thế. Thậm chí, con người
Trang đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Trang cuối
👁️
1 | ⌚2025-09-13 01:21:58.998
VNĐ: 215,000
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%




Lịch sử Việt Nam qua chính sử Trung Hoa (Tống sử, Nguyên sử, Minh sử, Thanh sử cảo) Tác giả: Cao Tự Thanh (dịch và giới thiệu) … Mặc dù còn phải tìm hiểu rất
100 NĂM BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM (1925-2025) - Ngày dự kiến có hàng: 30/06/2025 Đây lần đầu có sách ảnh về 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, cô đọng hơn 1.000
Nước Non Vạn Dặm - Tập 2 - Lênh Đênh Bốn Biển Bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” gồm 3 tập khắc họa hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở ba giai đoạn
KTSG số 17-2025: Tầm nhìn ‘Một trung tâm – Ba hành lang’ cho TPHCM (KTSG) - Quyết sách sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vào TPHCM để tạo ra một siêu
KTSG số 16-2025: Thuế quan đối ứng, tương lai của dự trữ ngoại hối toàn cầu (KTSG) - Có đồng tiền quốc gia vừa là phương tiện thanh toán quốc tế vừa là đồng tiền
PRE-ORDER - HÀNG ĐẶT TRƯỚC DỰ KIẾN HÀNG VỀ: 10/07/2025 1.“Kanji - Lịch sử phát triển và biến hóa của chữ Hán ở Nhật Bản NỘI DUNG CHÍNH “Kanji - Lịch sử phát triển và
PRE-ORDER - HÀNG ĐẶT TRƯỚC DỰ KIẾN HÀNG VỀ: 10/07/2025 1.“Kanji - Lịch sử phát triển và biến hóa của chữ Hán ở Nhật Bản NỘI DUNG CHÍNH “Kanji - Lịch sử phát triển và
KTSG số 15-2025: Ứng xử với ‘thuế đối ứng’ (KTSG) - Khi cuộc thương chiến lan rộng, nếu các quốc gia tiến hành áp đặt các sắc thuế trả đũa Mỹ, kinh tế thế giới
[ Chương trình mới ] Tổng ôn lịch sử 12, sách ôn thi thpt quốc gia 2025, luyện thi đánh giá năng lực moonbook 1. Nội Dung : Nhằm định hướng cho việc ôn –
PRE-ORDER - HÀNG ĐẶT TRƯỚC DỰ KIẾN HÀNG VỀ: 27/07/2025 KANJI HIỆN ĐẠI Chữ Hán trong đời sống Nhật Bản hiện nay Tác giả: Hiroyuki Sasahara Dịch giả: Nguyễn Hoàng Thảo BTV: Đặng Quân NỘI
KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM - Ngày dự kiến có hàng: 30/04/2025 Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam là công trình nghiên cứu khoa học có giá trị, đồng thời là bộ
Tên sản phẩm: Sách Bizbooks - Sách Bách Trí Minh Đạo - Tu Dưỡng Bản Thân: Cách Sống Của Người Quân Tử - Bizbooks Lưu ý: Chỉ có sách chính hãng của Bizbooks mới có
MARKETING DU LỊCH – Kiến thức học thuật đậm chất thực tiễn, dành riêng cho sinh viên và người làm nghề du lịch! ️ Tác giả chủ biên: GS.TS. Hà Nam Khánh Giao Nhóm biên
Nguyên liệu chất lượng cao, an toàn khi sử dụng Giúp bé thỏa sức sáng tạo và rèn luyện khả năng sáng tạo MÀU SÁP 50 MÀU GIOTTO OLIO FINE 294200 Nguyên liệu chất lượng
"10 Vạn Câu Hỏi Vì Sao" là cuốn sách thuộc tủ sách kiến thức phổ thông giàu tính thông tin và tính thực tiễn. Với nội dung phong phú, văn phong giản dị, dễ hiểu,
GIỚI THIỆU SÁCH 1) Tác phẩm Tiếp nối truyền thống các tuyển tập Học và dạy “khoa học buồn thảm” thời hậu khủng hoảng và Tuyển tập dữ liệu lớn (Big Data), cuốn Tuyển tập
Vòng Lắc Eo Lò Xo Thép Bọc Nhựa Mềm – Giảm Mỡ Bụng, Eo Thon Nhanh, An Toàn Tại Nhà - HÀNG CHÍNH HÃNG MINIIN THÔNG TIN SẢN PHẨM - Chất liệu: Lò xo thép
Trong nền kinh tế kỹ thuật số ngày nay, công nghệ thông minh cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm chỉ với một cú nhấp chuột, hoặc thậm chí cung cấp thông tin
Tác giả: Nguyên Phong Số trang: 504 Kích thước: 14.5 x 20.5 cm NXB: Tổng Hợp Thành Phố Hồ Chí Minh Loại bìa: bìa mềm ------------------ MUÔN KIẾP NHÂN SINH – TẬP 3 Nối tiếp
Tên Nhà Cung Cấp Alpha Books Tác giả Roger Lowenstein Người Dịch Minh Diệu, Phương Lan NXB NXB Thế Giới Năm XB 2021 Trọng lượng (gr) 700 Kích thước 16 x 24 Số trang 614
Cuốn sách "Phát triển kinh tế xanh ở Nam Phi và Nigeria: Gợi ý chính sách cho Việt Nam" là một tài liệu chuyên khảo quan trọng, tập trung vào việc phân tích kinh nghiệm
Nhà Thông Thái - Rèn Luyện Kĩ Năng Hỏi Đáp Thông Minh (2-3 Tuổi)
Sách Trồng Một Thiện Tâm, Á Châu Books MÔ TẢ SÁCH Để duy trì trạng thái tâm bình an và độ lượng, người có phẩm chất đạo đức tốt phải thường xuyên “tu tâm”, thông
Đặc điểm nổi bật Thiết kế đột phá về kiểu dáng, hiện đại, kết cấu vững chắc. Mặt kính thiết kế sang trọng, chịu nhiệt lên tới 700°C, chống trầy xước, chống bám dầu mỡ,
NUỐT CÁ LỚN KHI KẺ THÁCH THỨC CẠNH TRANH SÒNG PHẲNG VỚI THƯƠNG HIỆU DẪN ĐẦU Kẻ Thách thức là ai? Giữa “cuộc chiến” thị phần ngày càng khốc liệt của thị trường, các doanh
WORK CLEAN Phương pháp tổ chức công việc và đời sống như một đầu bếp chuyên nghiệp “Trong Work Clean, Dan Charnas phác thảo sự tương đồng quý giá giữa các hệ thống được sử
Combo 100 Từ Anh - Việt Đầu Tiên + 100 Từ Nhật - Việt Đầu Tiên + 100 Từ Pháp - Việt Đầu Tiên + 100 Từ Trung - Việt Đầu Tiên (Bộ 4 Cuốn)
Thích hợp viết hoặc ký văn bản Thiết kế với thanh cài nắp sắt không gỉ trang nhã đẹp mắt
The Making Of A Manager: What To Do When Everyone Looks To You Instant Wall Street Journal Bestseller! Congratulations, you're a manager! After you pop the champagne, accept the shiny new title, and step into this
Dive into the land of fairy tales with 30 exciting sounds, including a wonderful song. Fantastic artwork and memorable characters make this the perfect, interactive way to read this classic tale .
Tổng biên tập – Chuyện người trong cuộc, Là cuộc góp mặt của hơn 30 nhà báo đã và đang đứng đầu các cơ quan báo chí trong Nam ngoài Bắc - từ báo Đảng
*** Quý khách hàng vui lòng chọn sản phẩm nhà bán JUNO SOFA để nhận được sản phẩm đúng với chất lượng *** Ưu điểm: Thiết kế trang nhã phù hợp mọi nhà Kích thước
Thảm lót cốp xe ô tô Audi Q5 2010 - 2017 làm từ vật liệu TPV - tên viết tắt của Thermoplastic Vulcanizate là nhựa dẻo lưu hóa tạo ra nhờ phản ứng với cao
Lịch sử Việt Nam qua chính sử Trung Hoa (Tống sử, Nguyên sử, Minh sử, Thanh sử cảo) Tác giả: Cao Tự Thanh (dịch và giới thiệu) … Mặc dù còn phải tìm hiểu rất
100 NĂM BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VIỆT NAM (1925-2025) - Ngày dự kiến có hàng: 30/06/2025 Đây lần đầu có sách ảnh về 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, cô đọng hơn 1.000
| religion_year = 2018 | religion_ref = | regional_languages = | demonym = | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = 2016 | ethnic_groups_ref = | capital = Tokyo (de facto) | largest_city = Tập tin:PrefSymbol-Tokyo.svg Tokyo
**Chính phủ Việt Nam** (tên chính thức **Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam**) là nhánh hành pháp của Việt Nam. Chính phủ thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan
**Lâm Đồng** là một tỉnh nằm ở phía nam của khu vực Tây Nguyên, Việt Nam. Phía bắc giáp tỉnh Đắk Lắk, phía nam giáp tỉnh Bình Thuận và Đồng Nai, phía đông giáp tỉnh
**Lịch sử hành chính An Giang** được xem là bắt đầu từ cuộc cải cách hành chính của Minh Mạng năm 1832, khi thành lập 12 tỉnh từ các dinh trấn ở miền Nam. Sau
**Đà Nẵng** là một thành phố ven biển thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Phía bắc giáp thành phố Huế, phía nam và phía tây giáp tỉnh Quảng Nam, phía đông giáp Biển Đông.
**Bộ Tài chính** là cơ quan của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài chính, ngân sách nhà nước, thuế, phí,
nhỏ|[[Chợ Bến Thành về đêm, nơi đây là biểu tượng không chính thức của Thành phố Hồ Chí Minh.]] **Thành phố Hồ Chí Minh **là tên gọi chính thức từ tháng 7 năm 1976 khi
Năm 2025 có nhiều sự kiện trọng đại diễn ra tại Việt Nam. Về mặt chính trị, đây là thời gian tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ nhiệm kỳ
**Bắc Ninh** là một tỉnh của Việt Nam, với vị trí nằm trong Vùng thủ đô Hà Nội, thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng. Tỉnh cũng nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ
**Tuyên Quang** là một tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Việt Nam. ## Trước năm 1945 Tên gọi Tuyên Quang xuất hiện sớm nhất trong cổ thư ở nước ta là
**Tiền Giang** là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long, miền Nam Việt Nam. Tỉnh được hình thành từ năm 1976 trên cơ sở sáp nhập hai tỉnh Định Tường (vốn do chính
**Quân khu 4** trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam là một trong bảy quân khu hiện nay của Quân đội nhân dân Việt Nam. Địa bàn Quân khu 4 có vị trí hết sức
**Phó Thủ tướng Chính phủ** là một chức vụ trong Chính phủ Việt Nam, được quy định ngay từ Hiến pháp 1946. Kể từ năm 1981, theo Hiến pháp 1980, chức vụ này được gọi
**Bắc Giang** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Bắc Giang, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Bắc Giang nằm ở phía tây của tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm thủ đô Hà
nhỏ|500x500px|Bản đồ hành chính tỉnh Thanh Hóa năm 2015 **Thanh Hóa** là một tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam. Lịch sử hành chính Thanh Hóa phản ánh quá trình thay đổi địa danh
**Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp** hay** Ủy ban Quản lý vốn nhà nước** là cơ quan thuộc Chính phủ Việt Nam; được Chính phủ giao thực hiện quyền, trách nhiệm
**Học viện Chính trị** trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam là một học viện quân sự cấp trung, là trung tâm đào tạo cán bộ chính trị cấp trung, sư đoàn, cán bộ cấp
**Bộ Tư lệnh Thành phố Hồ Chí Minh** hay còn gọi gọn là Bộ Tư lệnh Thành phố là một đơn vị phòng thủ cấp chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam, làm
**Lá cờ của Việt Nam cộng hòa** được giới thiệu lần đầu tiên vào ngày 2 tháng 6 năm 1948, sau đó được sử dụng làm quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam và Việt
Nước Non Vạn Dặm - Tập 2 - Lênh Đênh Bốn Biển Bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” gồm 3 tập khắc họa hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở ba giai đoạn
**Dự án Luật Chuyển đổi giới tính** là một dự án luật trong nhiệm kỳ Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XV nhằm quy định cụ thể việc chuyển
**Báo Nam Định** là một cơ quan báo chí và truyền thông trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định. ## Lịch sử Ngày 1 tháng 9 năm 1956: Đài Truyền thanh Nam Định
**Cải cách thể chế Việt Nam 2024–2025** hay cuộc **Cách mạng tinh gọn bộ máy Việt Nam** là một cuộc cải cách trên quy mô lớn từ trung ương đến địa phương ở Việt Nam,
**Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII**, tên chính thức là **Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XIII** là Đại hội đại biểu toàn quốc
**Đại hội đại biểu Đảng bộ trực thuộc Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam nhiệm kỳ 2020 -2025**, là các đại hội Đảng bộ các tỉnh thành trực thuộc Trung ương Việt Nam và
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
**Thái Nguyên** là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ, Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là phường Phan Đình Phùng, cách trung tâm Hà Nội khoảng 70 km. Năm 2025, hai tỉnh Thái
**Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh** là đơn vị sự nghiệp báo chí trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là đài truyền hình đầu tiên ở Việt
**Khánh Hòa** là một tỉnh ven biển thuộc duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Khánh Hòa có diện tích: 8.556 km², xếp thứ 17;
**Đài Truyền hình Việt Nam**, được biết đến rộng rãi với tên gọi **VTV** (viết tắt của từ ), là đài truyền hình quốc gia thuộc sở hữu của Chính phủ nước Cộng hòa Xã
**Câu lạc bộ bóng đá Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là một câu lạc bộ bóng đá có trụ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đội bóng này là hậu thân của
**Vụ sai phạm tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á**, hay còn gọi ngắn gọn là **vụ Việt Á** hoặc **đại án Việt Á,** là một vụ án hình sự điển hình về
**Giuse Nguyễn Chí Linh** (sinh ngày 22 tháng 11 năm 1949) là một giám mục Công giáo Rôma người Việt Nam, ông từng đảm trách vai trò Tổng giám mục Tổng giáo phận Huế và
**Quốc hội Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam**, gọi ngắn gọn hơn là **Quốc hội Việt Nam** hay đơn giản là **Quốc hội**, là cơ quan thực hiện quyền lập pháp cao nhất
**Việt Nam**, quốc hiệu đầy đủ là **Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam**, là một quốc gia nằm ở cực Đông của bán đảo Đông Dương thuộc khu vực Đông Nam Á, giáp
**Bão Yagi**, tại Việt Nam là **bão số 3 năm 2024**, hình thành từ một áp thấp nhiệt đới ở ngoài khơi Philippines, đi vào biển Đông và nhanh chóng phát triển lên cấp siêu
**Đài Truyền hình Việt Nam** (VTV) là đài truyền hình quốc gia trực thuộc Chính phủ Việt Nam. Trong lịch sử hoạt động của mình, VTV từng vướng phải không ít những sự việc, thậm
**Buôn Ma Thuột** (còn được viết là **Ban Mê Thuột**) là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Đắk Lắk, Việt Nam. Đây là thành phố lớn nhất ở vùng Tây Nguyên và là đô
**Hà Nam** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2020, Hà Nam là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 45 về số dân, xếp thứ 44 về
So sánh GDP TQ **Nền kinh tế của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** là một nền kinh tế đang phát triển định hướng thị trường kết hợp kinh tế kế hoạch thông qua các
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Hanoi_Temple_of_Literature.jpg|nhỏ|Quần thể di tích [[Văn Miếu – Quốc Tử Giám tại Hà Nội, bao gồm cả Quốc Tử Giám (國子監), trường đại học đầu tiên của Việt Nam]] Bài viết liệt kê danh sách các
**Sân bay quốc tế Long Thành** (tên chính thức: **Cảng hàng không quốc tế Long Thành**), là một sân bay quốc tế đang trong quá trình xây dựng tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai,
**Bạc Liêu** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Bạc Liêu cũ, Việt Nam. ## Địa lý giữa|nhỏ|Khu lưu niệm nhạc sĩ Cao Văn Lầu tại phường 2 Thành phố Bạc Liêu nằm ở
**Rạch Giá** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. ## Địa lý Thành phố Rạch Giá nằm ở trung tâm tỉnh Kiên Giang, có vị trí địa lý: *Phía đông
**Phạm Minh Chính** (sinh ngày 10 tháng 12 năm 1958) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Phó
**Đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông** (ký hiệu toàn tuyến là **CT.01**) là tên gọi thông dụng nhất của một tuyến đường cao tốc thuộc hệ thống đường cao tốc của Việt Nam
phải|Bản đồ các [[quốc gia theo mật độ dân số, trên kilômét vuông. (Xem _Danh sách quốc gia theo mật độ dân số._)]] phải|Các vùng có mật độ dân số cao, tính toán năm 1994.
**Đối tác chiến lược, đối tác toàn diện** là cụm từ chỉ quan hệ ngoại giao giữa hai nước với nhau. Quan hệ từ đối tác song phương, đối tác khu vực tới đối tác