✨Đấu thuyết Dostoevsky và Kant: Trong “Anh em nhà Karamazov” và “Phê phán lý tính thuần túy”

"Đấu thuyết Dostoevsky và Kant: Trong 'Anh em nhà Karamazov' và 'Phê phán lý tính thuần túy'" tập trung vào sự xung đột triết học giữa tư tưởng của Fyodor Dostoevsky và Immanuel Kant. Trong "Anh em nhà Karamazov", Dostoevsky khám phá các vấn đề về đạo đức, tội lỗi và đức tin, thách thức những giá trị của xã hội. Trái lại, Kant trong "Phê phán lý tính thuần túy" tìm kiếm lý giải cho các giới hạn của tri thức và lý tính. Cuộc đấu thuyết này là một sự đối lập giữa niềm tin tôn giáo sâu sắc và lý tính thuần túy. 

Tác giả của tác phẩm này đã khơi gợi sự chú ý của độc giả và đặt ra một câu hỏi mới cho giới phê bình văn học – việc tiếp xúc với quan điểm của Immanuel Kant trong Phê phán lý tính thuần túy đã có ảnh hưởng nhất định đối với tư tưởng của Dostoevsky khi ông viết cuốn tiểu thuyết “Anh em nhà Karamazov”. Đây không phải là một nghiên cứu phê bình văn học triết học-lịch sử, mà nó được viết dưới dạng những suy tưởng của người đọc về mối liên hệ giữa tiểu thuyết của Dostoevsky với các nguyên lý nền tảng trong học thuyết của Kant về những nghịch lý – cái được cho là mâu thuẫn không thể hòa giải của lý tính thuần túy. Theo Kant, mặc dù những mâu thuẫn đó về mặt vũ trụ học là không thể dung hòa được, nhưng dường như Dostoevsky vén được lớp màn ra và nhìn thấy dưới đó một tầng ý nghĩa đạo đức sâu sắc hơn mà như thể Kant đã che giấu nó. Tiểu thuyết của Dostoevsky chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Trong “Dostoevsky và Kant”, nó không chỉ được làm sáng tỏ trong tình tiết diễn biến câu chuyện (bởi độc giả), mà còn trong ý đồ sâu kín (của tác giả), nghĩa là, trong ngụ ý sâu xa của tác phẩm. Nó được tiết lộ cùng lúc như một cuộc bút chiến giữa văn hào Dostoevsky và triết gia Immanuel Kant, như một cuộc đấu tay đôi liên tục giữa các nhân vật trong tiểu thuyết, và như cuộc đấu tay đôi giữa các luận điểm về những nghịch lý của Kant được Dostoevsky nhân cách hóa trong cuốn tiểu thuyết, được gọi là “chính đề” và “phản đề”. Và thậm chí ngay cả khi quan điểm của Dostoevsky và Kant dường như trùng khớp, cuộc đọ sức toàn diện không những không dừng lại, mà còn bùng lên ngọn lửa mới, vì Dostoevsky khẳng định rằng trong cuộc sống “mọi mâu thuẫn cùng tồn tại bên nhau”, không bao giờ mất đi tính gay cấn của nó.

Tác giả: Yakov Emmanuilovich Golosovker (1890-1967) - là triết gia, nhà văn, thông dịch gia người Xô-viết. Ông tốt nghiệp Khoa Lịch sử và Ngữ văn tại Đại học Hoàng gia St. Volodymyr ở Kiev (1913), nhưng luận án của ông lại bàn về thơ Sappho và triết học của Rickert. Các tác phẩm của Golosovker về triết học ngôn ngữ, các vấn đề của trí tưởng tượng, triết học tôn giáo và văn hóa văn còn giá trị cho đến ngày nay. Với Golosovker, “Triết học là một nghệ thuật, rất đặc biệt và không dẻ được tiết lộ, nhưng nó không phải là một khoa học”.